Testowanie nieliniowej integracji i kointegracji. Przykład weryfikacji hipotezy parytetu siły nabywczej

In the paper the problem of investigation of non-linear cointegrating relationships is analysed. Though linear models have their advantages connected with simplicity of analysis and calculations, they turn out to be too large simplification of the economic reality. Firstly dependencies in the long run can take a non-linear form; secondly meanwhile the linear error correction, founding the proportionality and symmetry of adaptation to the long-term equilibrium, it sets aside this that system can correct large disequilibria stronger than small or react more strongly to negative disequilibria. In the paper the modern tests of non-linear integration and cointegration are presented - tests which are unsensitive or faintly sensitive on monotonic transformations of variables. The procedures were applied to verification of the PPP hypothesis in reference to US dollar expressed in forints, Czech crowns as well as zlotys.

W artykule podnosi się problem badania nieliniowych zależności kointegracyjnych. Chociaż modele liniowe mają swoje zalety związane z prostotą analizy i obliczeń, okazują się zbyt dużym uproszczeniem rzeczywistości ekonomicznej. Po pierwsze bowiem zależności w długim okresie mogą przybrać postać nieliniową, po drugie zaś liniowa korekta błędem, zakładająca proporcjonalność i symetrię dostosowania do długookresowego położenia równowagi, nie uwzględnia tego, że system może korygować duże odchylenia w większym stopniu niż małe lub reagować silniej na ujemne nierównowagi. W artykule prezentuje się nowoczesne testy nieliniowej integracji i kointegarcji - testy niewrażliwe lub słabo wrażliwe na monotoniczne transformacje zmiennych. Procedury te zastosowano do weryfikacji hipotezy parytetu siły nabywczej w odniesieniu do kursu dolara amerykańskiego wyrażonego w forintach, koronach czeskich oraz złotych.