Wpływ zwiększenia rozstawu wałów na poprawę warunków ekologicznych oraz ochronę przeciwpowodziową

Wieloletnie obserwacje prowadzone przez autorów na górskich dopływach Wisły wykazały, że zawężanie koryt i teras zalewowych spowodowało wystąpienie znacznej erozji dennej oraz zwiększenie kulminacji fali w korycie, w zawężonym znacznie terenie zalewowym. Jednocześnie zawężenie korytarza rzeki, nie zawsze tam, gdzie jest to konieczne, ograniczyło okresowy zalew okolicznych terenów i stało się powodem zniszczenia wielu ekosystemów. W ostatnich latach zmieniło się podejście do regulacji rzek w kierunku proekologicznym (przyjęcie Ramowej Dyrektywy Wodnej), w wielu krajach przystąpiono do renaturyzacji czy też rewitalizacji rzek. Autorzy prezentują analizę możliwości zwiększenia rozstawu wałów na odcinku Dunajca powyżej Nowego Sącza, gdzie na obszarze poza wałami znajdują się nieużytki i tereny zdewastowane, pod kątem odtworzenia środowiska naturalnego i ochrony przeciwpowodziowej przyległych terenów. Na odcinku miasta Nowy Sącz oraz poniżej układ obwałowania pozostawiono niezmieniony. Dla tak stworzonych nowych warunków przeprowadzono numeryczną symulację zmian parametrów fali powodziowej jednowymiarowym modelem RubarBE. Otrzymane wyniki wykazują, że zwiększenie obszaru międzywala spowoduje zmniejszenie się kulminacji fali na odcinku powyżej Nowego Sącza, zmniejszą też kulminację podczas przejścia przez odcinek ściśle obwałowany w mieście.

Long term observations of Upper Vistula tributaries, made by authors, showed that the narrowing and straightening of the rivers and their floodplains resulted in accelerated riverbed erosion and the increase of flood risks. River floodplains are widely acknowledged as being very important for biodiversity, therefore by their narrowing the floodplains lost their natural patterns with a consequence decline in habitat and species diversity. In the last years appeared a new approach in river management and engineering, the EU Water Frame Directive consists an important step for more ecological river training. In consequence an increasing number of restoration projects have been initiated in the last years. In the present paper the authors tried to check the possibilities of flood plain widening upstream of the Nowy Sącz City situated on Dunajec River (km: 111+900 - 107+500), where are devastated wastelands. In the urban area of Nowy Sącz the levees distance was left unchanged. For the new conditions the numerical simulation by 1D mathematical model RubarBE was carried on. The obtained results showed the significant decrease in the flood peaks upstream of Nowy Sącz and some in the town.