Multivariate Analysis of Regional Differences in the Higher Education System in Poland

This article discusses an attempt at analysis of regional diversity in Poland in 2001 with respect to the level of the higher educational system. The first part of this report deals with ranking provinces with respect to the level of the higher educational system, measured by a synthetic variable. This variable is the result of 10 characteristics, weighted according to their influence on higher education. Selection of those characteristics was dictated by their use by experts as well as their availability in regional statistics data. In the second part of the article, the author presents dusters formed by provinces in two-dimensional areas: the first dimension indicates the level of higher educational system whereas the other dimension describes the socio-economic situation in the regions. This situation is represented by factors that have been singled out (by principal component analysis) as key among 21 characteristics, which potentially influence the higher educational system. The discovery of commonalities according to which those clusters are formed is the main purpose of the article.

Artykuł jest próbą analizy zróżnicowania regionalnego Polski w 2001 r. pod względem szkolnictwa wyższego. W pierwszej części artykułu opisany jest proces hierarchizacji województw pod względem poziomu szkolnictwa wyższego. Za miarę tego poziomu przyjęto zmienną syntetyczną, będącą średnią ważoną z 10 cech mogących świadczyć o poziomie szkolnictwa wyższego. Przy wyborze tych cech kierowano się zarówno ich zastosowaniem przez ekspertów, jak i dostępnością danych w statystyce regionalnej. W drugiej części artykułu autor przedstawia grupowanie województw w dwuwymiarowych przestrzeniach, gdzie pierwszy wymiar to poziom szkolnictwa wyższego, drugi natomiast opisuje sytuację społeczno-gospodarczą w regionach. Sytuację tę reprezentują czynniki wyodrębnione w analizie głównych składowych spośród 21 cech mających potencjalny wpływ na kształtowanie się szkolnictwa wyższego. Celem artykułu jest wykrycie prawidłowości, według których tworzą się te skupiska.