Metody nowego zarządzania publicznego w kształtowaniu polityki zdrowotnej Unii Europejskiej

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie perspektyw rozwoju polityki zdrowotnej UE, w tym potencjalnego jej wpływu na politykę zdrowotną krajów członkowskich. Ze względu na istniejące ograniczenia traktatowe oraz wzrost złożoności relacji w obszarze zdrowia istotne znaczenie w procesie poszerzania europejskiej kompetencji zdają się mieć tzw. miękkie formy koordynacji (soft law), stanowiące instrumentarium nowego zarządzania publicznego. Dlatego szczególną uwagę poświęcono dwóm instytucjonalnym rozwiązaniom charakterystycznym dla tej dziedziny, a odgrywającym obecnie decydującą rolę w rozwoju europejskiej polityki zdrowotnej: otwartej metodzie koordynacji oraz agencjom regulacyjnym. Metody nowego zarządzania publicznego, wypełniając braki formalnych kompetencji UE w obszarze zdrowia, stanowią sposób na stopniowe poszerzanie zakresu "zainteresowania" Wspólnoty o sprawy opieki zdrowotnej. Rosnący wpływ UE na kwestie zdrowotne jest zgodny z ogólnym wzorcem zmniejszającej się suwerennej kontroli sprawowanej przez kraje członkowskie nad sferą społeczną. Nie należy zarazem zakładać, że mogą one szybko utracić wpływ na sferę świadczeń zdrowotnych/społecznych. Redystrybucja stanowi bowiem zbyt istotny element legitymizacji władzy państw narodowych. Dlatego w bliskiej perspektywie przede wszystkim należy się liczyć z kontynuacją procesu negatywnie ujmowanej integracji wraz z destabilizującą rolą orzeczeń sądowych oraz dalszym rozwojem metod zarządzania publicznego w sferze polityki zdrowotnej UE.

The aim of the article is to present the perspectives of development of EU health policy, including its potential impact on health policy of the Member States. Due to the existing treaty limitations and increasing complexity of relationships in the area of health policy, the role of the so-called soft forms of coordination (soft law), which are the instruments of the new public governance, in the process of expanding the European competences seems to become more and more significant. Therefore, particular attention has been paid to two specific institutional solutions which are of crucial importance to the development of European health policy: to the open method of co-ordination, and to regulatory agencies. Methods of new public governance could fill gaps in the formal EU competences and be seen as a way of gradually broadening the scope of the Community's "interest" in health issues. The growing role of the EU in the domain of health is consistent with the general pattern of the Member States'declining sovereignty over the social sphere. However, one should not assume that they will lose their influence over health and social benefits any time soon. Social policy and redistribution is in fact crucial for nation-state legitimacy. Thus, in the short term, we should rather expect that the process of negative integration is going to continue, that the judicial decisions of the ECJ are going to keep playing the destabilizing role, and that public governance methods in the area of health policy are going to be developed further.