Władza w Rosji – logika samorekonstrukcji systemu

Potencjał i społeczne przyzwolenie na zmiany w Rosji zostały wyczerpane już w 1993 r. Kolejne lata przynoszą coraz większą i coraz bardziej jawną kontynuację rozwiązań z przeszłości. Pewne specyficzne uwarunkowania przywództwa władzy są rzecz jasna typowe dla każdego systemu politycznego, w tym artykule chodziło jednak o podkreślenie czynników, które wpływały na polityczną pozycję przywódcy, a także tych, które przesądziły o klęsce „projektu demokratycznego” w Rosji. W tym kontekście szczególną uwagę zwrócono na uwarunkowania historyczno-kulturowe, cechy osobowościowe prezydenta oraz spuściznę czasów komunistycznych. Ta ostatnia kwestia była kluczowa z punktu widzenia budowy systemu quasi-autorytarnego i autorytarnego (po 2000 r.). Pewnym paradoksem rosyjskiej rewolucji lat 90. było to, że w walce „starego” i „nowego” zarówno władza, jak i elity, walczyły o przeniesienie do nowej Rosji jak największej liczby rozwiązań z ZSRS. Rosja miała być zreformowaną kontynuacją państwa komunistycznego pozbawioną jedynie kilku istotnych wad dawnego systemu. Polityczne zmiany w latach 1991–1993 nie skruszyły prawdziwych fundamentów życia politycznego ZSRS. W znacznym stopniu były więc tylko mniej lub bardziej udaną adaptacją istniejącego systemu do zmieniających się realiów. Tym samym wiele elementów składowych Rosji było jedynie prostą kontynuacją tradycji i rozwiązań sprzed 1991 roku.

In Russia potential for “change” and its social acceptance by the year 1993 have long since expired. The following years mark a stronger and more open “continuity” – that is, the revival of mechanisms of the past. Each political system has, of course, it’s own specific circumstances of leadership, however, this article intended to display those factors, which played a crucial role in building of a political position of the leader in rule as well as those, that determined the collapse of the democratic project in Russia. In this context a special attention was given to cultural and social circumstances, president’s features of character, and the legacy of the communist regime. The last question played a crucial role first in building of a semi-authoritarian and later, after the year 2000, an authoritarian system. The Russian revolution of the 90’s displayed a paradox. In the struggle of the old and the new, both the state power and the elites insisted on implementing as many Soviet mechanisms in new Russia as it was possible. Russia was supposed to be a reformed continuation of the communist state free of a few flaws of the past regime. Political changes that took place between 1991 and 1993 did not shatter real foundations of the political system of the Soviet Union, and turned out to be a more or less successful adaptation of the existing system to the changing circumstances. This meant that many elements that the Russian state consisted of were merely a simple continuation of the tradition and solutions from before year 1991.