RELACJE MIĘDZY CZYNNIKAMI PRODUKCJI A EFEKTYWNOŚĆ WYTWARZANIA W GOSPODARSTWACH ROLNYCH POWIĘKSZAJĄCYCH OBSZAR UŻYTKOWANEJ ZIEMI W LATACH 1996–2011

Celem artykułu jest analiza zróżnicowania relacji i efektywności czynników produkcji, a także określenie całkowitej efektywności technicznej użytych w procesie produkcji czynników wytwórczych w zależności od wielkości zmian powierzchni obszarowej gospodarstw rolnych w latach 1996–2011. Do oceny efektywności wykorzystania czynników produkcji zastosowano cząstkowe wskaźniki produktywności i dochodowości. Ponadto do oszacowania całkowitej efektywności technicznej zastosowano metodę DEA (Data Envelopment Analysis). W latach objętych analizą dochód z gospodarstwa wzrósł średnio o 96,1%, przy czym największy wzrost dochodu odnotowano w gospodarstwach największych (135,5%). W tym czasie produkcja wzrosła średnio o 8,93%, a w gospodarstwach największych o 11,24%. Wobec dużego wzrostu dochodu wzrosła dochodowość czynników produkcji, natomiast produktywność ziemi i majątku trwałego pogorszyła się. Najwyższy wzrost wskaźnika efektywności technicznej DEA-VRS (12,2%), stwierdzono w gospodarstwach, które w latach 1996–2011 w największym stopniu powiększyły powierzchnię (grupa VI).

The analysis of differentiation of relations and production efficiency factors as well as determination of the total technical efficiency of production factors used in the process of production depending on the volume of changes of farms field area in the years 1996–2011. Partial productivity and profitability ratios have been applied in the assessment of the effectiveness of use of the production factors. More’over, to assess the total technical efficiency, the DEA (Data Envelopment Analysis) method has been applied. In the years covered by the analysis, the farm income increased on average by 96,1%, the highest income’s increase was in the biggest farms, increase by 135,5%. At that time production increased on average by 8,93%, and in the biggest farms by 11,24%. Due to the fact of big income’s increase, there increased the profitability of the production factors, while land and fixed assets’ productivity got worse. The highest increase of the technical effectiveness rate DEA-VRS was reached by farms which in the years 1996–2011 increased their area to the biggest extent (group VI), efficiency’s improvement by 12,2%.