Wiedza studentów pedagogiki na temat wypalenia w zawodzie nauczyciela

The constantly growing demand for research in the area of occupational burnout amongst teachers proves that this worrying phenomenon is becoming an international epidemic. Contemporary studies and analyses clearly indicate that it concerns various professional groups, especially teachers – in a very specific way. The author of this publication carried out a survey among pedagogy students in order to examine the state of knowledge on – first of all – the understanding of the ‘teacher’s occupational burnout’ concept, and second of all – the recognition of the causes of such burnout. 68 first and second-year pedagogy students took part in the survey, which, considering their future occupation, increases the value of the research. This publication presents three issues. The first one contains selected concepts of occupational burnout in the human and work relation in light of the literature of world-renowned authorities. The second one is a presentation of students’ knowledge on the understanding of the concept of ‘occupational burnout in the teaching profession’. In this aspect, the vast majority of respondents consider this concept in the context of existential psychology, which treats burnout as a consequence of losing the sense of the profession, and is modelled on the paradigm of stress based on the rules of cognitive social psychology. The third issue presents the students’ knowledge on the causes of teachers’ occupational burnout, which have been classified into three areas – individual, interpersonal and organisational, in line with Christin Maslach and Micheal Leiter’s concept. Based on analysis of the survey results, the state of the respondents' current knowledge on occupational burnout and the knowledge of the sources of this syndrome was summarized. Students’ knowledge has the values of scientific knowledge, and the ways of understanding the problem and the variety of indicated sources prove students’ analytical skills and rational thinking.

Stale rosnące zapotrzebowanie na badania w obszarze wypalenia zawodowego nauczycieli dowodzi, że to niepokojące zjawisko staje się międzynarodową epidemią. Współczesne opracowania i analizy wyraźnie pokazują, że dotyczy ono różnych grup zawodowych, a w tym w wyjątkowy sposób dotyka nauczycieli. Autorka publikacji przeprowadziła badania sondażowe wśród studentów pedagogiki w celu zbadania stanu wiedzy na temat: po pierwsze - rozumienia pojęcia „wypalenie zawodowe nauczyciela”; po drugie - rozpoznania przyczyn tegoż wypalenia. Sondażem objęto 68 studentów I i II roku pedagogiki, co z perspektywy ich przyszłego zawodu dodaje badaniom szczególnego waloru. Publikacja ujmuje trzy zagadnienia. Pierwsze zawiera wybrane konceptualizacje wypalenia w zawodzie w układzie człowiek – praca w świetle literatury cenionych na świecie autorytetów. Drugie poświęcone jest przedstawieniu wiedzy studentów na temat rozumienia pojęcia „wypalenie w zawodzie nauczyciela”. W tym aspekcie zdecydowana większość respondentów ujmuje to pojęcie w ramach psychologii egzystencjalnej, traktującej wypalenie jako wynik utraty poczucia sensu wykonywanej profesji, a także wzoruje się na paradygmacie stresu opartego na prawidłowościach społecznej psychologii poznawczej. Trzecie zagadnienie prezentuje wiedzę studentów na temat przyczyn wypalenia zawodowego nauczycieli, które zostały zaszeregowane w ramy koncepcji C. Maslach i M. Leiter w trzech płaszczyznach: indywidualnej, interpersonalnej oraz organizacyjnej. Na podstawie analizy wyników sondażu dokonano podsumowania stanu potocznej wiedzy respondentów na temat wypalenia w zawodzie oraz znajomości źródeł zaistnienia tego syndromu. Wiedza studentów posiada walory wiedzy naukowej, a nakreślone sposoby rozumienia problemu oraz różnorodność wskazywanych źródeł dowodzą o ich zdolnościach analitycznych i racjonalnym myśleniu.