Przebieg rozwoju mowy u dzieci z SLI-PE i LB – analiza porównawcza

W niniejszym artykule prezentujemy fragment szeroko zakrojonych badań poświęconych problematyce dzieci z poważnym opóźnieniem w rozwoju mowy; opóźnieniem, którego nie można wiązać z żadnym uchwytnym czynnikiem etiologicznym (jak w wypadku dzieci z późnym rozkwitem mowy LB – ang. late bloomers, czy dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym – SLI, ang. specific language impairment). Postawienie trafnej diagnozy przed ukończeniem 3. r.ż. dziecka, tj odróżnienie zjawiska late bloomers od late talkers, czyli dzieci później rozkwitających pod względem językowym od później mówiących jest obecnie niemożliwe ze względu na brak doniesień z badań poświęconych dzieciom z LB i analiz porównawczych. Późniejszy rozkwit mowy to zjawisko z pogranicza normy rozwojowej, dlatego nie stanowi ono przedmiotu zainteresowań klinicystów. Jednak po uważnym zapoznaniu się z historią badań nad SLI i licznymi zastrzeżeniami dotyczącymi ich metodologii – naszą uwagę skupiły dzieci z LB, jako znacznie bardziej zbliżone pod względem profilu rozwoju (nie tylko językowego) do SLI-PE (postać ekspresywna tego zaburzenia) niż młodsze, prawidłowo rozwijające się dzieci, które w większości badań prowadzonych na świecie stanowią główną grupę porównawczą dla SLI. Opracowanie szczegółowego profilu rozwojowego dzieci z SLI i LB może przyczynić się do udoskonalenia metod i narzędzi, jakimi dysponujemy i będziemy dysponować w przyszłości dla wcześniejszego rozpoznawania SLI.

This article presents the section of widespread research devoted to children with a severe delay in speech development; the delay which cannot be linked to any reachable etiological factors – as in case of late bloomers (LB) or children with specific language impairment (SLI). Making an accurate diagnosis, namely distinguishing late bloomers from late talkers before reaching the age of three, is currently impossible because of the lack of research reports on LB. Late blooming is the borderline phenomenon of developmental norm, thus, it is not in the subject of clinicians’ interest. However, after careful familiarising with the history of research on SLI and numerous reservations about its methodology – our attention was concentrated on late bloomers as a group that is much closer, in terms of development profile (not only linguistic), to SLI-PE (expressive form of this disorder) than younger, properly developing children, who constitute the main comparative group at most research carried out in the world. The study of detailed developmental profile of late bloomers and children with SLI may contribute to the refinement of methods and research tools which are at our disposal and to earlier diagnosis of SLI in the future.