Kapitał społeczny i kultura zaufania

Kapitał społeczny stanowi wielce inspirującą kategorię w analizie społecznego życia. Jasne jego zdefi niowanie nastręcza wiele problemów, o czym świadczą różnice poglądów na jego temat nawet wśród badaczy tej miary jak R. Putnam, J. Coleman czy P. Bourdieu. Autor starając się wskazać na te różnice, nie opowiada się za żadnym stanowiskiem, przyjmując że problem jest wielowątkowy i wszystkie podejścia uzupełniają się. Za najważniejszy składnik kapitału społecznego przyjmowane jest zaufanie, mające zdaniem autora artykułu, co stara się poprzeć cytowaną literaturą, fundamentalne znaczenie dla jakości życia społecznego i jego rozwoju. Zaufanie w polskim społeczeństwie jest niskie z powodów historycznych, które wymienia autor. Niestety jego defi cyt jest ciągle powiększany przez głównych aktorów życia publicznego. Podraża to koszty transakcji ekonomicznych i obniża możliwości działań innowacyjnych w przedsiębiorstwach. Innowacyjność – jak dowodzi J. Czapiński – możliwa jest we współdziałaniu ludzi. Do tego jednak niezbędne jest zaufanie.

The notion of social capital constitutes very inspiring category in the social sphere analysis. Its clear defi nition brings about a number of problems found in diff erent approaches to the subject, even among such acknowledged researchers as R. Putnam, J. Coleman or P. Bourdieu. The author attempts to expose those diff erences, while not advocating for any attitude, assuming that the problem is multithreaded and the analysed approaches are complimentary to each other. According to the author, the most important element of social capital is trust, being fundamental factor for a quality of social sphere and its development, supported in existing literature. The level of trust in Polish society is low, due to the historical reasons. Alas, its defi cit is still increasing because of the behaviour of the actors in public sphere. Such a phenomenon increases the transaction costs and decreases the opportunities of innovation activities in fi rms. Innovativeness – as J. Czapiński concludes – is possible when people cooperate. Trust is however its essential and necessary element.