Dwa światy spółdzielni socjalnych w Polsce

Spółdzielczość socjalna jest jednym z narzędzi polityki społecznej, które ma za zadanie przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu. W zależności od oddalenia od rynku pracy realizowane jest to na dwa sposoby, tj. ścieżkę założycielską lub pracowniczą. Celem artykułu jest przedstawienie charakterystyki występujących w przestrzeni społeczno-gospodarczej dwóch typów spółdzielców socjalnych, czyli właśnie założycieli i pracowników najemnych. Zwrócona też będzie szczególna uwaga na różnice w sposobie realizacji przez spółdzielnie socjalne reintegracji zawodowej dla obu typów spółdzielców wraz z analizą szans na powodzenie tego procesu. Rozważania w artykule przeprowadzone zostały w oparciu o wyniki ankietowych badań własnych autora nad spółdzielczością socjalną w województwie łódzkim. Przeprowadzone badania wskazały, że założyciele to zazwyczaj osoby młode, dobrze wykształcone, przedsiębiorcze oraz pełne zapału do pracy. Spółdzielnia socjalna to dla nich szansa na spełnienie marzeń i spróbowanie sił w działalności gospodarczej. Pracownicy natomiast to w większości osoby słabo wykształcone, o niewielkich możliwościach odnalezienia się na otwartym rynku pracy. Dzięki spółdzielni pracują, co powoduje poprawę ich sytuacji materialnej, a przy okazji nabywają cenne kompetencje, które w razie konieczności zmiany pracy mogą wykorzystać u nowego pracodawcy.

Social co-operatives are one of the social policy’s tools that aims to counteract social exclusion. Depending on the distance from the open labor market it might be implemented in two ways, i.e. the path of founders or employees. The aim of the paper is to present the characteristics of two types of social cooperative stakeholders, i.e. founders and employees. Special attention will also be paid to the differences in the way social co-operatives implement occupational reintegration for both types of stakeholders together with an analysis of the chances of success of this process. The discussion in this paper was based on the results of the survey of the author’s own research on social co-operatives in the Lodz province. The research indicated that the founders are usually young, well-educated, entrepreneurial and energetic. Social co-operatives gave them a chance to fulfill their dreams and try their hand at business. Employees, on the other hand, are mostly poorly educated and have little chance of finding themselves in the open labor market. Thanks to the cooperatives they improve their financial situation and acquire valuable competences.