Cooperative response to societal and market challenges – the motives and stages of development of Mondragon cooperative model. A case study

The article presents the motives and the development process of the co-operative enterprise Mondragon. The historical overview accompanied by brief description of the co-operative movement and its business activities has been mainly focused on cooperative response to societal and market challenges affecting the enterprise resilience in turbulent environments. The applied methodology is based on retrospective analysis of theoretical resources and annual reports of Mondragon. The research centre MIK [Mondragon Innovation & Knowledge] specializing, inter alia, in cooperativism and entrepreneurship analysis has coordinated the data collection, selection and final interpretation, additionally providing valuable historical facts and updated information. The case study has unveiled the key cooperative actions throughout the Mondragon’s development stages, which can be inspirational in the cross-country mutual learning process with reference to the policy objective no 2 of the Social Business Initiative launched by European Commission to increase the visibility of social economy entities and to identify good practices to be potentially reproduced, aligning social economy development process across countries.

W artykule przedstawiono uwarunkowania i proces powstania spółdzielni Mondragon. Omówiono tło historyczne oraz czynniki wpływające na powstanie tej największej na świecie spółdzielni. Ponadto dokonano syntezy opisu działalności wspomnianego podmiotu. Do realizacji celu wykorzystano metodę analizy literatury przedmiotu. Cennym źródłem informacji były raporty diagnostyczne spółdzielni Mondragon oraz dane uzyskane z centrum badawczego MIK (Mondragon Innovation & Knowledge), specjalizującego się między innymi w monitorowaniu i diagnozowaniu przedsiębiorczości społecznej. Dostarczyło ono danych na temat historycznych aspektów działalności podmiotu oraz współcześnie osiąganych rezultatów. Przeprowadzona analiza case study pozwoliła zidentyfikować specyficzne czynniki wpływające na sukces rozwoju niniejszej spółdzielni. Czynniki te mogą stanowić inspirację w obszarze wymiany wiedzy i praktyk w sektorze ekonomii społecznej, co nawiązuje wprost do założenia nr 2 inicjatywy Komisji Europejskiej o przedsiębiorczości społecznej. Tym samym przyczynia się do promocji dobrych praktyk w obszarze przedsiębiorczości społecznej z możliwością ich potencjalnego odtworzenia celem wyrównania poziomu rozwoju ekonomii społecznej w wymiarze międzynarodowym.