Mapa Henneberga i mapa Lubinusa jako źródło informacji o stanie środowiska geograficznego na przełomie XVI i XVII w. Studium metodyczne

Omówiono w jaki sposób przeglądowe mapy z XVI i XVII w. można wykorzystać do rekonstrukcji elementów środowiska geograficznego przed wiekami. Analizę udokumentowano interpretacją fragmentu mapy Hennegerga południowych Mazur i mapy Lubinus’a obejmującego Ziemię Sławieńską. Wykonano dlań siatki zniekształceń południków i równoleżników. Odtworzono zasięgi lasów oraz zmiany wielkości i kształtu jezior. Przedyskutowano możliwości interpretacyjne i wiarygodność wnioskowania bazującą na podstawie dawnych map. Wykazano, iż aby uznać wynik analizy za udokumentowany trzeba potwierdzić go w innych materiałach źródłowych (historycznych, geograficznych, geologicznych, biologicznych, itp.). Pokazano na przykładach sposoby weryfikacji wyników analizy.

The manner is presented, in which the survey maps of the 16th and 17th centuries can be used for purposes of reconstruction of the elements of geographical environment in ancient times. The analysis is documented by the interpretation of a fragment of the map by Henneberg of southern Masuria, and of the map by Lubinus, encompassing the Land of Sławno. For these maps the grids of deformations of the meridians and parallels were executed. The reaches of forests and the changes in the shapes and magnitudes of lakes were established. The possibilities of interpretation and the reliability of reasoning, based on ancient maps, were discussed. It has been shown that in order to consider the results of analysis as truly documented, they must find confirmation in other source materials (historical, geographic, geological, biological, etc.). The ways of verification of the results of analysis have been shown on examples.