Konsekwencje gradacji kornika drukarza - Ips typographus (L.) w czeskich i niemieckich parkach narodowych Szumawa i Las Bawarski

Od 1983 roku na obszarze Bawarskiego Lasu i Szumawy obserwuje się zjawiska niesprzyjające świerkowi pospolitemu (huragany, okiść, wyższe temperatury latem). Czynniki te spowodowały masowy pojaw kornika drukarza w górnoreglowych świerczynach. Obydwa parki narodowe przyjęły odmienny sposób postępowania z gradacją tego chrząszcza. Na Szumawie zastosowano czynne metody ochrony drzewostanów m.in. korowanie zasiedlonych drzew, na wielu powierzchniach ich wywóz, stosowanie środków chemicznych i pułapek feromonowych. W efekcie tych działań na dużych obszarach pojawił się trzcinnik utrudniający regenerację drzewostanu. Tylko na ok. 13% powierzchni Parku nie prowadzi się działań ochronnych i tu regeneracja lasu przebiega znacznie sprawniej. W Lesie Bawarskim pozostawiono świerki powalone przez wichurę. Około 55% obszaru pozostaje bez ingerencji człowieka i w tych miejscach świerk bardzo dobrze się odnawia. Wzrósł też udział buka i jodły. Na 20% powierzchni prowadzi się przebudowę drzewostanu. Pozostała część to strefa buforowa, w której prowadzi się zabiegi mające na celu ochronę przed kornikiem lasów sąsiadujących z Parkiem.

The consequences of gradation spruce bark beetle - Ips typographus (L.) in national parks Šumava and Bavarian Forest. In the Bavarian Forest and Šumava NP weather phenomena adverse to the growth of Norway spruce are observed since 1983 (hurricanes, caps of snow, higher temperatures in summer). These factors have caused a massive outbreak of spruce bark beetle in the upper subalpine spruce forests. The parks have adopted diff erent approaches to deal with the beetle. In Šumava NP active protection methods are applied, among others: peeling the bark of attacked trees, export infected trees, the use of chemical traps and pheromone traps. As a result of these activities natural regeneration of spruce is observed over large areas. At higher altitudes, the protection treatments led to the appearance of reed grass, impeding the regeneration of trees. Only approx. 13% of the park area is not aff ected by the conservation activities and forest regeneration results are much better there. In the Bavarian Forest wind-thrown spruce trees are left on the ground. About 55% of the area remains without human intervention and in these areas spruce regenerates very well. Increased contribution of beech and fi r can be observed, too. On 20% of the area stand reconstructions are carried out. The rest of the area acts as a buff er zone, protecting adjacent forest areas against the spruce bark beetle.