Bezpieczeństwo żywności a jednostka w teorii ekonomii

W artykule podjęto próbę określenia podstawy teoretycznej zjawiska, jakim jest bezpieczeństwo żywności. Z reguły bezpieczeństwo żywności odnosi się do dwóch zasadniczych obszarów, tj. obecności substancji obcych w żywności, zwykle w niej nie występujących oraz fałszowania żywności. Pierwszy obszar zagadnień określa bezpieczeństwo zdrowotne żywności, drugi jej bezpieczeństwo ekonomiczne. W centrum przeprowadzonej analizy stoi „jednostka”, której status jest określany bardzo różnie w poszczególnych teoriach ekonomicznych. W rozważaniach porównano podejście do roli i charakteru jednostki we wszystkich podstawowych szkołach ekonomicznych, odnoszących się do tych spraw, począwszy od szkoły klasycznej liberalnej przez szkołę keynesowską, schumpeterowską do (neo)instytucjonalnej oraz szkoły behawioralnej. W konkluzji autor dochodzi do wniosku, że tym, co najpełniej wyjaśnia zachowanie jednostki w jej aktywności rynkowej w zakresie bezpieczeństwa żywności, jest podejście zawarte w kanonie szkoły neoklasycznej. W zakończeniu sformułowane zostały warunki niezbędne do zapewnienia konsumentom pożądanego stanu bezpieczeństwa żywności.

The paper attempts to define theoretical grounds for the phenomenon of food safety. Usually, food safety refers to two key areas: the presence of foreign substances in food and food falsification. The former describes food safety in terms of health, the latter in terms of economic aspects. The focal point of the analysis is the “individual”, whose status is very different in respective theories of economics. The discussions compared the approach to the role and character of the individual in all major schools of economic thought ranging from classical liberalism, Keynesian school, Schumpeterian school to neo-institutional and behavioural schools. The author concludes that what best explains the behaviour of individuals in its market activity as regards food safety is the neoclassical approach. Finally, the paper formulates the prerequisites to provide consumers with the desired food safety status.