Wybrane problemy wyceny wartości ziemi rolniczej i ustalania czynszów za jej dzierżawę

Ziemia rolnicza jest specyficznym dobrem ekonomicznym, o fundamentalnym wręcz znaczeniu dla współczesnych społeczeństw i perspektyw ich rozwoju oraz dobrobytu. Stanowi ona podstawę prowadzenia tradycyjnej działalności rolniczej i tak będzie nadal w dającej się przewidzieć przyszłości, jednak w warunkach stale rosnącej liczby ludności, której większość ma nadal rozmaite niedobory ilościowe i jakościowe w zakresie wyżywienia. Zaspokajanie tych potrzeb odbywać się będzie przy postępującej zmianie klimatu, problemach z wodą i kurczącym się areale gruntów nadających się do rolniczego użytkowania. Okoliczności te zwracają naszą uwagę na drugi wymiar ziemi rolniczej jako źródła świadczenia rozmaitych usług ekosystemowych i agrośrodowiskowych. To spełnianie jednocześnie wielu funkcji stanowi poważne wyzwanie przy pomiarze wartości ziemi. Od precyzji w jej ustalaniu w dużym stopniu zależy także wysokość stawek czynszów za wynajem tego czynnika produkcji. Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie ewolucji koncepcji formalnych i modeli empirycznych wykorzystywanych do określania wartości ziemi rolniczej i czynszów dzierżawnych za możliwość czerpania pożytków z jej użytkowania.

Farmland is a specific economic good of almost fundamental importance for the current societies and their development and prosperity perspectives. It underlies the traditional agricultural activity and this process will continue in the foreseeable future, but in the conditions of incessantly growing number of people on Earth, most of which still experiencing various quantitative and qualitative food shortages. Their basic needs will be satisfied in the conditions of progressing climate change, water problems and shrinking land acreage suitable for agricultural use. The above circumstances highlight the second aspect of farmland, i.e. its role as the source of diverse ecosystem and agri-environmental services provision. The fact that land meets many functions at the same time poses a serious challenge for land valuation. Precision in this field largely predetermines the amount of rents for the factor of production. In this context the key aim of the paper is to present the evolution of formal concepts and empirical models used to determine farmland value and rents for the possibility to benefit from its use.