Kamieniołom w krajobrazie i geoturystyce

W Polsce jest około 590 złóż surowców, które są określane jako kamienie łamane i bloczne i które są eksploatawane w kamieniołomach. Z danych PIG (baza Midas) wynika, że na terenie naszego kraju występuje 730 kamieniołomów średniej i dużej wielkości. Dominują kamieniołomy, w których wydobywa się piaskowce, wapienie, granity, bazalty i dolomity. Największe z nich przekraczają powierzchnie 1 km² w Polsce, na świecie nawet kilkanaście. Kamieniołom zaczyna funkcjonować w harmonii z krajobrazem, kiedy przestaje być czynnym zakładem górniczym i staje się obiektem poeksploatacyjnym. Wtedy pojawia się stan pewnej równowagi pomiędzy czynnikami biotycznymi i abiotycznymi. Funkcję krajobrazową kamieniołomu należy interpretować jako zbiór elementów, na które składają się skarpy, ściany, zwałowisko, poziom eksploatacyjny itp. Rozważania dotyczą wpływu kamieniołomu na krajobraz i jego potencjalną wartość dla geoturystyki.

About 590 deposits of mineral resources referred to as natural building stones or quarry stones occur in Poland; they are exploited in stone pits (database MIDAS). As data from the Polish Geological Institute show, 730 medium-sized and large stone pits are located throughout the country. The prevailing quarries are those exploiting sandstone, limestone, granite, basalt and dolomite. The largest ones in Poland exceed 1 km² in area, those in other countries might even reach more than 10 km² . A stone pit begins its functioning in harmony with the landscape when it ceases to be an active mining plant and changes into a post-mining object. That is when the state of certain equilibrium occurs between biotic and abiotic factors. The scenic function of a stone pit should be interpreted as a set of elements, composed of escarpments, walls, waste heaps, the stage of exploitation, etc. The paper discusses the impact of a stone pit on the mindscape and its potential value for geotourism.