Kofeina jest składnikiem żywności regularnie spożywanym przez większość populacji. Jej głównym źródłem w diecie
jest kawa, herbata i napoje typu cola. W ostatnim okresie nastąpił znaczny rozwój rynku produktów z kofeiną, zwłaszcza
z grupy napojów energetyzujących i suplementów diety. Substancja ta od lat budzi wiele dyskusji, czy ma pozytywny,
czy negatywny wpływ na zdrowie, a grupą szczególnych obaw są dzieci. Działanie kofeiny w organizmie polega przede
wszystkim na pobudzeniu ośrodkowego układu nerwowego, dlatego jest ona uważana za najczęściej spożywaną substancję
psychoaktywną. Działanie fizjologiczne kofeiny i brak właściwości odżywczych powoduje duże zainteresowanie jej wpływem
na zdrowie, zwłaszcza w odniesieniu do ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Wyniki badań naukowych nie dają
jednoznacznej odpowiedzi, wskazując na wiele czynników endogennych i środowiskowych wpływających na metabolizm
kofeiny i indywidualne reakcje organizmu. Niemniej w świetle aktualnego stanu wiedzy umiarkowane spożycie kofeiny (do
400 mg dziennie) przez zdrowe osoby dorosłe nie jest związane z ujemnymi skutkami zdrowotnymi. Należy jednak brać
pod uwagę także inne, współistniejące zachowania zdrowotne stylu życia. Nadmierne spożycie kofeiny może wywoływać
niekorzystne efekty, takie jak zbytnią pobudliwość, bezsenność, ból głowy, problemy żołądkowe. Według Międzynarodowej
Klasyfikacji Chorób i Zaburzeń Stanu Zdrowia WHO objawy wywołane spożyciem dużych ilości kofeiny zakwalifikowane
są do działu zaburzeń umysłowych i zaburzeń zachowania, powodowanych przez substancje stymulujące. W organizmie
kobiet ciężarnych metabolizm kofeiny jest znacznie wydłużony, a kofeina i jej metabolity swobodnie przechodzą przez
łożysko do płodu. Z tego powodu kobietom w okresie ciąży zaleca się ograniczenie spożycia kofeiny. Kontrola ilości kofeiny
zalecana jest także w diecie dzieci i młodzieży, przede wszystkim z uwagi na jej oddziaływanie na ośrodkowy układ
nerwowy, znajdujący się w okresie intensywnego wzrostu i dojrzewania, gospodarkę wapniową w organizmie i czas snu.
Średnie spożycie kofeiny w krajach europejskich kształtuje się w granicach 280–490 mg dziennie. Największe jest w krajach
skandynawskich, co wynika z dużej konsumpcji kawy. Dane dotyczące spożycia kofeiny w Polsce są nieliczne. W latach
90-tych poprzedniego stulecia oszacowano, że statystyczny Polak spożywa 141 mg kofeiny dziennie. Obecnie w grupie
kobiet z regionu warszawskiego stwierdzono średnie spożycie na poziomie 251 mg, a 15% badanych kobiet spożywało ponad
400 mg kofeiny w ciągu dnia. Osoby palące tytoń spożywają więcej kofeiny niż niepalące, podobnie jak osoby cierpiące na
zaburzenia psychiczne. W odniesieniu do wielkości spożycia kofeiny należy pamiętać, że jej zawartość w naparach kawy
i herbaty w dużym stopniu uzależniona jest od metody parzenia, a zawartość kofeiny w napojach energetyzujących może
być znacznie zróżnicowana, co należy brać pod uwagę w dziennej puli kofeiny w diecie.
Caffeine is widely consumed by people of all ages. In the last period a market of caffeine-containing products, particularly
energy drinks and food supplements increased. Caffeine for years is under discussion, whether has positive whether
adverse impact on health. Children are a group of special anxieties. Caffeine is a stimulant of central nervous system and
therefore is probably the most commonly used psychoactive substance in the world. The physiological effect of caffeine
and the lack of nutrition value causes a great interest its impact on health, especially with reference to the risk of cardiovascular
diseases. Results of scientific research are not clear. The influence of caffeine on the human body is conditioned
with the individual metabolism of caffeine which also depends on many endogenic and environmental factors. According to the current knowledge moderate caffeine intake by healthy adults at a dose level of 400 mg a day is not associated with
adverse effects, but it also depends on other health determinants of a lifestyle. Excessive caffeine consumption can cause
negative health consequences such as psychomotor agitation, insomnia, headache, gastrointestinal complaints. Adverse effect
of caffeine intoxication is classified in World Health Organization´s International Classification of Diseases (ICD-10).
Metabolism of caffeine by pregnant woman is slowed down. Caffeine and its metabolites pass freely across the placenta into
a fetus. For this reason pregnant women should limit caffeine intake. Children and adolescents should also limit daily caffeine
consumption. It results from the influence of caffeine on the central nervous system in the period of rapid growth and
the final stage of brain development, calcium balance and sleep duration. Average daily caffeine consumption in European
countries ranging from 280 – 490 mg. The highest caffeine intake is in Scandinavian countries what results from the great
consumption of the coffee. As far as caffeine consumption by Polish population is concerned there is very few data in this
subject so far. In the nineties of the previous century it was 141 mg per day, whereas according to recent survey daily caffeine
intake by women from the Warsaw region was 251 mg and 15 % of examined women consumed an excessive quantity
of caffeine (≥ 400 mg). Smokers consume more caffeine than nonsmokers, similarly to persons with mental illnesses. With
reference to the caffeine consumption it should be underline that caffeine content in coffee and tea beverages varies greatly
depending on the method of brewing whereas the content of caffeine in many brands of energy drinks can much vary. This
should be taken into account in the daily caffeine intake.
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies
Informacja
SZANOWNI CZYTELNICY!
UPRZEJMIE INFORMUJEMY, ŻE BIBLIOTEKA FUNKCJONUJE W NASTĘPUJĄCYCH GODZINACH:
Wypożyczalnia i Czytelnia Główna: poniedziałek – piątek od 9.00 do 19.00