Przekształcenia zabytkowych domów drewnianych w gminie Narew

Artykuł dotyczy przekształceń drewnianego zasobu mieszkaniowego peryferyjnie zlokalizowanej, bogatej w zabytki gminy Narew, leżącej w wielokulturowym regionie Podlasia. Do badania wybrano 321 zabytkowych domów, które poddano inwentaryzacji. Szczególną uwagę zwrócono na ich walory architektoniczne w kontekście zakresu i skali ich przekształceń. Choć kompleksowe zmiany negatywnie wpłynęły na integralność badanego zasobu w niewielkim stopniu, powszechnym zjawiskiem jest wymiana wybranych elementów konstrukcyjnych i detali zdobniczych (wymiana stolarki okiennej, podwyższanie kondygnacji, zmiana deskowania, krycie elewacji sidingiem i papą oraz tynkowanie). Autorki zwróciły uwagę zarówno na pozytywne, jak i negatywne praktyki we wskazanym zakresie. Tego rodzaju informacje mogą posłużyć jako podstawa do kształtowania skutecznej polityki ochrony dziedzictwa kulturowego.

In this paper, issues related to wooden housing resources are tackled. The case study is the peripherally located Narew commune in the Podlasie multicultural region, which abounds in cultural heritage objects. The authors chose 321 historic houses for analysis regarding the results of a field inventory. Particular attention was devoted to their architectural values in the context of the scale and scope of modifications that have affected them. Despite the fact that there were not many complex modifications that negatively affected the integrity of the wooden houses, there were common cases of exchanging particular construction and decorative elements (installation of new windows, increasing the storey’s height, change in wooden panelling pattern and façade cladding − siding panels, roofing felt, plasterwork). The authors paid attention to both positive and negative examples of such alterations. This information could be used as a foundation for establishing effective policy for cultural heritage conservation.