Impact of health and nutrition risks perception on the interest in pro-healthy food on the example of bread

Background. Bread is a basic food product in the diet of a majority of people. It is a good source of energy and it is also abundant in carbohydrates. Simultaneously, because it is consumed on a large scale by Polish people, it provides large amounts of salt and some additives like preservative and raising agents. The perception of the risk influences the choice of food and impacts eating behaviors. However, it is still unknown if there is an impact of perceived risk on the choice and the consumption of bread. Objective. The objective of the research was to assess the importance of perceived health and nutrition risk in conditioning the willingness to buy bread with decreased amounts of salt and bread without preservative and raising agents. Material and methods. Empirical research was conducted in October 2014 in a group of 1.014 adult consumers, with the use of the method of interview. The questions covered the following issues: the frequency of white and wholemeal bread consumption, the willingness to consume bread with reduced salt content and one produced without the preservatives and raising agents, the self-assessment of health and socio-demographic characteristics of respondents. To evaluate the perceived health and nutrition risks modification of Health Concern Scale was used. Opinions on the tendency to purchase both kind of breads were compared taking into account socio-demographic characteristics, health risk, nutrition risk and frequency of eating white and wholemeal bread. To determine the differences ANOVA and Tukey post hoc test at the significance level of p <0.05 were used. The relations between variables were assessed using Pearson’s correlation coefficient. Results. There was a higher tendency to consume bread without preservatives and raising agents than with low salt content. Women, people over 55 years old, and people who often consume white bread were characterized by higher willingness to consume bread with reduced salt content. People with higher education, aged over 45 years, and those who rarely consumed wholemeal bread were more willing to eat bread without additives. The greater was the nutrition and health risk perceived by the person, the greater was the willingness to consume both types of bread. Conclusions. The importance of perceived risks in conditioning consumers’ willingness to eat healthy food shows that the educational campaigns informing about risky behaviors may promote behavioral change towards a more favorable food choice.

Wprowadzenie. Pieczywo jest podstawowym produktem w diecie większości ludzi. Jest dobrym źródłem energii i węglowodanów. Jednocześnie z powodu dużej konsumpcji pieczywa w Polsce, dostarcza ono dużo soli i może zawierać różne dodatki technologiczne, w tym dodatki konserwujące oraz spulchniające. Percepcja ryzyka związanego ze sposobem żywienia i zdrowiem oddziałuje na wybór żywności, także wykazuje związek z zachowaniami żywieniowymi. Brakuje natomiast badań na temat wpływu postrzeganego ryzyka na wybór i konsumpcję pieczywa. Cel. Celem badania była ocena związku między postrzeganym ryzykiem zdrowotnym i żywieniowym a skłonnością do nabywania pieczywa o obniżonej zawartości soli oraz pieczywa bez dodatków konserwujących i spulchniających. Materiał i metody. Badanie empiryczne przeprowadzono w październiku 2014 roku w grupie 1014 dorosłych konsumentów z wykorzystaniem metody wywiadu. W pytaniach uwzględniono następujące kwestie: częstość spożywania jasnego i ciemnego pieczywa, zamiar spożywania pieczywa o obniżonej zawartości soli oraz pieczywa bez konserwantów i środków spulchniających, samoocenę zdrowia i cechy socjodemograficzne badanych. Do oceny odczuwanego ryzyka zdrowotnego i żywieniowego wykorzystano modyfikację Skali Troski o Zdrowie (Health Concern Scale). Opinie na temat skłonności do nabywania pieczywa przedstawiono w postaci wartości średniej i odchylenia standardowego, a następnie porównywano je po uwzględnieniu cech socjodemograficznych, ryzyka zdrowotnego i żywieniowego oraz częstości spożywania pieczywa jasnego i ciemnego. Do stwierdzenia różnic wykorzystano jednoczynnikową analizę wariancji oraz test post hoc Tukeya przy poziomie istotności p<0,05. Związek między zmiennymi oceniono za pomocą współczynnika korelacji Pearsona. Wyniki. Stwierdzono większą skłonność do spożywania pieczywa bez dodatków konserwujących i spulchniających niż z obniżoną zawartością soli. Kobiety, osoby w wieku powyżej 55 lat oraz osoby często spożywające pieczywo jasne charakteryzowała większa skłonność do spożywania pieczywa o obniżonej zawartości soli. Osoby z wykształceniem wyższym, w wieku powyżej 45 lat oraz osoby rzadko spożywające pieczywo ciemne deklarowały większą skłonność do spożywania pieczywa bez dodatków. Im większe ryzyko żywieniowe i zdrowotne dostrzegały osoby, tym wykazywały większą skłonność do spożywania obydwu rodzajów pieczywa. Wnioski. Istotne znaczenie postrzeganego ryzyka żywieniowego i zdrowotnego w warunkowaniu gotowości konsumentów do spożywania żywności o podwyższonych walorach zdrowotnych pokazuje, że kampanie edukacyjne informujące o ryzykownych zachowaniach mogą skutecznie promować zmianę w kierunku wyboru żywności bardziej korzystnej dla zdrowia.