Ocena wykorzystania czynników produkcji gospodarstw rolnych na obszarze Polski Centralnej i Wschodniej w uwarunkowaniach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej

Na podstawie danych z 1338 gospodarstw rolnych zlokalizowanych, na obszarze województw: mazowieckiego, łódzkiego, podlaskiego i lubelskiego, które w latach 2004-2006 prowadziły zapisy w książkach rachunkowych w ramach Sieci Danych Rachunkowości Gospodarstw Rolniczych - FADN, ustalono poziom czynników produkcyjnych gospodarstw, stopień ich wykorzystania oraz sytuację ekonomiczną. Ustalono, że głównym czynnikiem produkcyjnym jest kapitał, a następnie wielkość uprawianych gruntów. Uzyskane wyniki gospodarowania oraz dopłaty nie zapewniały dochodu parytetowego bardzo małym i małym gospodarstwom. Rolnicy z tych gospodarstw celem poprawy swojego dochodu są zmuszeni powiększać areał gospodarstwa lub szukać dodatkowych źródeł dochodu w działalności pozarolniczej.

The paper presents the influence of main factors of production on farm family income in Region Mazowsze and Podlasie. The key sources of information were data coming from Polish PADN. The level of farm family income in researched agricultural holdings was varied depending on the type of farming. The highest ratios of profit of area, labour and capital were reached by the agricultural holdings specialized in milk production, but the lowest ones by plant farms. The farm family income depended not only upon possessed assets and the level of their usage, but they were largely determined by the size of the direct payments. The direct payments within the framework of the mechanism of CAP have a significant influence on the size of farm family income. However, the outcome of farming and direct payments did not guarantee the parity income. In order to improve the income, farmers have to enlarge the farm area and look for additional sources of income.