Ocena efektywności ekonomicznej i środowiskowej uprawy pszenicy ozimej

Celem badań była ocena efektywności ekonomicznej i środowiskowej produkcji pszenicy ozimej w regionie Wielkopolska i Śląsk w 2010 roku. Analizą objęto 17 gospodarstw znajdujących się w bazie Polski FADN o powierzchni uprawy pszenicy ozimej od 21 do 50 ha. Do badania efektywności zastosowano nieparametryczny model analizy danych granicznych (DEA), ukierunkowany na nakłady. W grupie analizowanych gospodarstw 59% było nieefektywnych technicznie. Średnia efektywność techniczna dla całej próby gospodarstw wynosiła 0,91, natomiast w podgrupie gospodarstw nieefektywnych − 0,84. W celu osiągniecia pełnej efektywności technicznej gospodarstwa nieefektywne powinny zmniejszyć poziom nakładów średnio o 16%, utrzymując jednocześnie tę samą wielkość produkcji. Wyniki analizy ekonomicznej na podstawie cen środków produkcji z 2014 roku wskazują, że ich koszty mogą zmniejszyć się od 366,52 do 1020,56 zł/ha i od 0,07 do 0,21 zł/kg ziarna, jeśli gospodarstwa działające nieefektywnie poprawią swoją efektywność. Może to nastąpić przez zmianę sposobu zarządzania gospodarstwem i stosowanie nowych technologii produkcji. Optymalizacja nawożenia azotem w gospodarstwach nieefektywnych spowoduje spadek emisji podtlenku azotu (N2O) o 5,1 kg.

The aim of this study was to assess an economic and environmental efficiency of winter wheat in Wielkopolska and Śląsk Region in 2010. The ananlysis comprised 17 agricultural holdings from Polish FADN database with cultivation winter wheat area ranging from 21 to 50 ha. The non-parametric input oriented model of Data Envelopment Analysis (DEA) was used to benchmark a productive efficiency. In the analyzed group of farms, 59% were technically inefficient. The average technical efficiency for the whole group was 0.91, whereas in the group of inefficient farms, it amounted to 0.84. In order to achieve full technical efficiency, inefficient farms should reduce inputs by an average of 16% while maintaining the same outputs. The results of the economic analysis showed that the total costs of production could decrease from od 366,52 to 1020,56 PLN per ha, and from 0,07 to 0,21 PLN per kg of grains, if inefficient units were converted to an efficient operation. This could be achieved by modifying the farm management and applying of new production technologies. Optimization of nitrogen fertilization on inefficient farms will decrease its emissions by 5.1 kg N2O.