Następstwa dezagraryzacji w sferze produkcyjnej i ekologicznej na przykładzie wybranych powiatów województwa podkarpackiego

Przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w 2016 roku, w zakresie stanu zaawansowania wybranych aspektów procesu dezagraryzacji na terenie 7 powiatów województwa podkarpackiego. Ukazano wybrane problemy dezagraryzacji w zakresie zmian w zagospodarowaniu rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Dla powiatu kolbuszowskiego, gdzie zmiany te były szczególnie zaawansowane, nakreślono zagrożenia w zakresie zmniejszania się bioróżnorodności na gruntach ornych i użytkach zielonych, będące następstwem zaprzestania ich rolniczego użytkowania. Z badań wynika, że Podkarpacie jest regionem o charakterze dezagraryzacyjnym, w którym ok. 63% gospodarstw nie prowadzi produkcji zwierzęcej, około 34% odłoguje część ziemi, a szacunkowy średni udział odłogów i ugorów wynosi około 21%. Występuje tu także duży udział gospodarstw stagnujących (34%) oraz schyłkowych-upadających (41%). Porzucanie produkcji roślinnej stwarza także duże zagrożenie dla różnorodności gatunków roślin związanych z agrocenozami, w szczególności chwastów segetalnych oraz niektórych gatunków rodzimych, występujących na łąkach. W wyniku porzucania ziemi występuje wyraźny spadek liczby tych stanowisk, co wykazano na przykładzie Płaskowyżu Kolbuszowskiego, przez co gatunki takie stają się rzadkie, a w efekcie zagrożone wyginięciem.

In this paper there have been presented the results of research, conducted in 2016, in order to diagnose and evaluate the condition of agriculture in the aspect of advancement of deagrarianisation process in 7 districts, located in Podkarpackie Voivodeship. There were showed some selected problems of deagrarianisation process in the agricultural production area. Moreover, for Kolbuszów District, where those changes have been particularly advanced, there have been outlined threats in terms of reduction of the biodiversity on arable land and grasslands, resulting from the discontinuation of agricultural use. Studies have shown that in the Podkarpacie region deagrarianisation process is advanced, as about 63% of farms do not maintain livestock, about 34% declare that part of the farmland is abandoned, and estimated average share of set-aside is about 21%. There is also a large share of households in recession (34%) and declining (41%). The abandonment of plant production also poses a major threat to the diversity of plant species on the Kolbuszów Plateau, associated with agrocenoses, in particular segetals weeds and some indigenous species from meadows. It can be seen that, as a result of the abandonment of the land, they show a marked decrease in the number of localities, which makes them rare and consequently threatened with extinction.