Długookresowe zmiany w dochodach z polskiego rolnictwa na tle krajów Unii Europejskiej

Celem artykułu było pokazanie zmian w dochodach uzyskiwanych z rolnictwa w Polsce i krajach Unii Europejskiej w ostatnich 15 latach. Analizę makroekonomiczną przeprowadzono na podstawie rachunków ekonomicznych rolnictwa (EAA) w ramach ESA95, a analizę mikroekonomiczną na podstawie indywidualnych danych rachunkowości rolnej FADN. Wykazano, że w ostatniej dekadzie nastąpił duży wzrost dochodów w polskim rolnictwie, jednak ich poziom stanowił tylko 1/3 średniej krajów UE-28. Szybka dynamika dochodów była możliwa dzięki zmianom strukturalnym w sektorze rolnym i poprawie produktywności czynników produkcji, szczególnie pracy. Przyrost dochodów rolniczych w Polsce od wstąpienia do UE bezpośrednio wynikał ze wzrostu wartości produkcji rolniczej oraz sukcesywnego wzrostu płatności bezpośrednich. Najwyższą wartość produkcji z hektara osiągały gospodarstwa duże, ale najsilniej w analizowanym okresie wzrosły dochody w gospodarstwach małych.

The aim of this paper was to show changes in the Polish agricultural income comparing to the European Union over the last 15 years. Two approaches were combined: macroeconomic – based on the economic accounts for agriculture (EAA) under ESA95, and microeconomic –based on individual FADN farm accountancy data. It has been shown that in the last decade there has been a large increase in income from agriculture but the level of that income is only 1/3 of the EU average. Fast dynamics in revenues was possible due to structural changes in the agricultural sector and improved productivity of production factors, especially labor. The increase in agricultural incomes in Poland, after accession to the EU, resulted directly from an increase in the value of agricultural production and the gradual increase in direct payments. The highest value of production per hectare were noticed in the largest farms, but the highest increase in agricultural incomes were noticed in the small farms.