Finanse samorządów terytorialnych na obszarach wiejskich

Celem badań była ocena samodzielności ekonomicznej oraz analiza zadłużenia gmin wiejskich w Polsce. Badania miały charakter makroekonomiczny i obejmowały lata 2008-2010. Weryfikacji poddano następującą hipotezę badawczą: w pierwszej dekadzie XXI wieku malała samodzielność ekonomiczna samorządów w gminach wiejskich, a rosnące wydatki (związane z dopływem funduszy europejskich) spowodowały wzrost ich zadłużenia. Pozytywnie zweryfikowana hipoteza wskazuje na to, że w finansach samorządów wiejskich rośnie udział transferów zewnętrznych, a maleje relatywna rola dochodów własnych. Jeśli proces ten okaże się trwały, to nazwa „samorząd” będzie coraz mniej adekwatna do charakteru lokalnej władzy samorządowej. Jej głównym przedmiotem staje się bowiem pozyskiwanie środków z budżetu państwa na realizację zadań zleconych przez państwo, a nie aktywizowanie lokalnych środowisk w celu pomnażania dochodów własnych. Równocześnie należy odnotować dynamiczny wzrost zadłużenia samorządów wiejskich, ale nadal jest to tzw. bezpieczny poziom, który pozwala na dalsze pozyskiwanie kredytów z przeznaczeniem ich na pokrycie rosnących wydatków.

This research evaluated the economic independence and analyzed debt a of rural counties in Poland. Thestudy had a macro-economical character and focused on the period 2008-2010. The researched hypothesis was: in the first decade of the 21st century the economic independence of local governments in rural counties was decreasing and the growing expenditure (which was connected with the inflow of European Union funds) caused a huge increase of their debt. The hypothesis was verified positively, which indicates that the importance of foreign transfers increases when, at the same time, the role of revenues decreases. If this process proves to be long lasting, then the name ‘selfgovernment’ will be less and less adequate to characterize a local government. Their current main objective is to gain funds from the national budget to fulfil assignments commissioned by the state and not to stimulate the local environment in order to increase its own revenues. Simultaneously, a dynamic increase of rural counties’ debt can be observed, but its level is still safe, which allows the receipt of credits to pay increasing expenditures.