Zawartość składników frakcji białkowej i tłuszczowej mleka owiec wrzosówkowych w zależności od liczby komórek somatycznych

Celem badań było określenie wpływu liczby komórek somatycznych (LKS) na składniki frakcji białkowej i tłuszczowej mleka owiec rasy wrzosówka. Badania przeprowadzono na 30 maciorkach w wieku 3-4 lat. W próbach mleka, pobieranego w 4. tygodniu laktacji, określono: podstawowy skład, LKS, zawartość białek serwatkowych i profil kwasów tłuszczowych. Po określeniu LKS próby podzielono na cztery klasy: I klasa – poniżej 100 x103 LKS/ml; II klasa – 100-200 x103 LKS/ml; III klasa – 200-500 x103 LKS/ml; IV klasa – powyżej 500 x103 LKS/ml. Wysoka zawartość LKS w mleku wpłynęła na obniżenie (P≤0,01) poziomu białka oraz głównej jego frakcji – kazeiny. Wraz ze wzrostem LKS obniżała się (P≤0,05; P≤0,01) także zawartość β-laktoglobuliny (β-LG). Zawartość laktoferyny (LF) – białka posiadającego silne właściwości antybakteryjne, wzrastała (P≤0,01), kiedy w mleku rosła liczba komórek somatycznych. W próbach mleka o największej LKS zarejestrowano mniejszą (P≤0,05) zawartość C20 PUFA w porównaniu do pozostałych klas. Spośród wybranych kwasów funkcjonalnych zawartość kwasu C20:3 (P≤0,05) i kwasu C22:5 (DPA) (P≤0,01) była większa odpowiednio w klasach II i III. Najmniejszy udział kwasów funkcjonalnych oznaczono w mleku o największej LKS. Liczba komórek somatycznych w większym stopniu wpłynęła na składniki frakcji białkowej mleka niż na zawartość kwasów tłuszczowych.

The aim of the study was to determine the effect of somatic cell count (SCC) on components of protein and lipid fractions in the milk of Wrzosówka sheep. The experiment was conducted on 30 ewes at the age of 3-4 years. The milk samples were taken during the 4th week of lactation. Basic milk composition, somatic cell count (SCC), whey protein content and fatty acid profile were determined. Based on SCC the samples were divided into four classes: class I – up to 100 x103 SCC/ml; class II – 100-200 x103 SCC/ml; class III – 200-500 x103 SCC/ml; and class IV – over 500 x103 SCC/ml. A high SCC in the milk decreased (P≤0.01) the total protein content and casein fraction. Content of β-lactoglobulin (β-LG) also decreased as SCC increased. The content of lactoferrin (LF), a protein with strong antibacterial properties, increased (P≤0.01) as SCC increased. In the milk samples with the highest SCC, lower content of C20 PUFA was noted in comparison to the other classes. Among selected functional fatty acids, the content of C20:3 and C22:5 (DPA) was higher in class II (100-200 x103) and III (200-500 x103), respectively. The lowest percentage of functional acids was found in the milk with the highest SCC. The somatic cell count had a greater effect on protein fraction components than on fatty acid content.