Zanieczyszczenie żywności wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi - wymagania prawne i monitoring

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne występują powszechnie w środowisku, a rozwój cywilizacyjny i technologiczny powoduje wzrost narażenia człowieka na te zanieczyszczenia. Poliareny są związkami chemicznie stabilnymi, o silnych właściwościach lipofilnych. Mogą zawierać od dwóch do kilkudziesięciu pierścieni benzenowych połączonych ze sobą, co decyduje o ich zróżnicowanych właściwościach fizykochemicznych i toksycznych. WWA to związki o udokumentowanym działaniu mutagennym i kancerogennym. W artykule omówiono zagadnienia związane z powstawaniem oraz właściwościami wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Szczególną uwagę zwrócono na wyniki badań żywności w kierunku zanieczyszczenia poliarenami oraz na zmiany w obowiązujących wymaganiach prawnych. Obecność WWA została stwierdzona przez wielu badaczy w produktach mięsnych i rybnych poddanych obróbce termicznej (wędzenie, smażenie, grillowanie), produktach zbożowych, owocach morza, tłuszczach roślinnych i zwierzęcych, warzywach, roślinach strączkowych, a także w żywności dla niemowląt i małych dzieci, suplementach diety, herbacie i kawie. Oznaczenie zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych wykonuje się w żywności głównie z wykorzystaniem chromatografii cieczowej lub gazowej, metodami badawczymi poddanymi walidacji, spełniającymi kryteria zawarte w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 836/2011. Według oceny Komisji Europejskiej niezbędne jest monitorowanie zawartości WWA w środkach spożywczych w celu stałej kontroli zagrożenia.

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) commonly occur in the environment, and the development of civilization and technology causes the exposure of man to those contaminants to increase. PAHs are chemically stable compounds with strong lipophilic properties. The amount of benzene rings, which PAHs may contain, is between two and several tens; those benzene rings are bound to one another and this determines their differentiated physical-chemical and toxic properties. PAHs are compounds with proven mutagenic and carcinogenic effects. In the paper, the issues were discussed that related to the formation and properties of polycyclic aromatic hydrocarbons. Particular attention was paid to the results of tests for PAHs in food and to changes in the legal requirements in force. Many researchers have reported the presence of PAHs in meat and fish products subjected to heat treatment (smoking, frying, grilling), cereal products, seafood, vegetable and animal fats, vegetables, legumes as well as foods for infants and young children, diet supplements, tea and coffee. In food, polycyclic aromatic hydrocarbons are determined using, principally, liquid or gas chromatography and applying test methods that meet the criteria set out in Commission Regulation (EU) No 836/2011. According to the assessment by the European Commission, it is indispensable to monitor PAHs in foods for the purpose of permanent risk control.