Wpływ wybranych czynników na wartość energetyczną mleka krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej oraz montbeliarde

W pracy porównano dobową wydajność, skład chemiczny, jakość cytologiczną oraz wartość energetyczną mleka pozyskiwanego od krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej (PHF CB) oraz montbeliarde (MO). Analizowano wpływ na wartość energetyczną mleka: sezonu, poziomu dobowej wydajności mleka i jego jakości cytologicznej oraz kolejnej laktacji i jej fazy. Wykazano, że w porównaniu z rasą polską holsztyńsko-fryzyjską odmiany czarno-białej mleko krów montbeliarde charakteryzowało się korzystniejszym składem chemicznym i wyższą jakością cytologiczną. Na wartość energetyczną mleka krów PHF CB istotnie wpływały wszystkie uwzględnione czynniki, a największe wahania (85,1 kcal/kg) obserwowano na początku laktacji. Wartość energetyczna mleka krów montbeliarde była wyższa o 40,9 kcal/kg i w obrębie analizowanych czynników (za wyjątkiem sezonu) była stabilniejsza niż rasy PHF CB. Stwierdzono, że korzystniejszy skład chemiczny, niższa liczba komórek somatycznych oraz lepsza stabilność w zakresie wartości energetycznej mleka krów montbeliarde może wskazywać na dużą przydatność tej rasy do produkcji mleka.

In the paper, the following parameters of cow’s milk from the Polish Holstein-Friesian Black-AndWhite (PHF BW) breed and Montbéliarde (MO) breeds were compared: daily milk yield, chemical composition, cytological quality, and energy value. The analysis performed referred to the effect of season, level of daily milk yield, cytological quality of milk, successive lactation and its phase on the energy value of milk. It was found that the milk from Montbéliarde (MO) cows was characterized by a more beneficial chemical composition and a higher cytological quality compared to the milk from PHF BW cows. All the factors studied essentially impacted the energy value of milk from PHF BW cows, and the highest variation (85.1 kcal/kg) thereof was reported at the beginning of lactation. The energy value of milk from Montbéliarde cows was higher by 40.9 kcal/kg and more stable in the range of the factors analysed (except for the season) compared to PHF BW breed. It was found that the more beneficial chemical composition, lower count of somatic cells, and better stability of the energy value of milk from Montbéliarde cows may suggest that this breed be highly useful in the production of milk.