Non- i mono-orto kongenery PCB w wybranych przetworach z bezkręgowców morskich

Celem pracy było oznaczenie non-orto (PCB nr 77, PCB nr 126, PCB nr 169) i mono-orto (PCB nr 114, PCB nr 156, PCB nr 157) kongenerów PCB w wybranych przetworach z bezkręgowców morskich oraz określenie ryzyka narażenia toksykologicznego konsumentów badanych produktów poprzez wyznaczenie toksyczności ekwiwalentnej TEQs. Kongenery PCBs oznaczono w 10 rodzajach konserw z bezkręgowców morskich, zakupionych w 2004 r. w sieci detalicznej w Szczecinie, stosując kapilarną chromatografię gazową w aparacie GC MSD (6890/5973). We wszystkich przetworach wykryto analizowane kongenery PCB. Jedynie PCB 114 nie stwierdzono w „Ośmiornicach w oleju roślinnym” i „Krewetkach zimnowodnych w zalewie”. Spośród non-orto kongenerów PCB stwierdzono najwyższą koncentrację PCB 77 w mokrej masie przetworu „Kraby w sosie własnym” (0,264 μg·kg⁻¹ m.m.). W przypadku mono-orto PCB wykazano największą zawartość (0,793 μg·kg⁻¹ m.m.) PCB 114 w „Ostrygach podwędzanych w oleju”. TEQs kształtowały się w granicach od 0,0004 μg·kg⁻¹ m.m. w „Małżach marynowanych” do 0,0065 μg·kg⁻¹ m.m. w „Ośmiornicach w oleju roślinnym”. Bezkręgowce morskie w postaci przetworzonej zawierają niewiele toksycznych kongenerów PCB i ze względów toksykologicznych nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa zdrowotnego konsumenta.

The aim of the research was to determine concentrations of non-ortho (PCB nr 77, PCB nr 126, PCB nr 169) and mono-ortho (PCB nr 114, PCB nr 156, PCB nr 157) PCB congeners in selected food products from marine invertebrates. The data were used to asses toxicological risk of the products for consumers by determination of toxic equivalents TEQs. PCB congeners were found in 10 types of the tinned marine invertebrates witch were purchased in 2004 from retail network in Szczecin. The capillary gas chromatography in a GC MSD apparatus (6890/5973) was used. Residues of analysed PCB congeners were detected in all examined products. Only PCB 114 was not found in „Octopuses in Plant Oil” and „Coldwater Shrimps in Marinade”. Of non-ortho PCB congeners, the highest concentration of PCB 77 was found in „Crabs in Natural Juices” (0,264 μg·kg⁻¹ w.m.). Of mono-ortho PCBs, the highest concentration of PCB 114 was found in „Smoked Oysters in Oil” (0,793 μg·kg⁻¹ w.m.). TEQs ranged from 0,0004 μg·kg⁻¹ w.m. in „Marinated Clams” to 0,0065 μg·kg⁻¹ w.m. in „ Octopuses in Plant Oil”. Marine invertebrates are subjected to culinary treatment preceding consumption, so they are characterized by low concentrations of toxic PCB congeners. Considering toxicological aspects the food products from marine invertebrates are safe for consumers.