Effects of cadmium and salinity-sodicity on acid and alkaline phosphatase activity with reference to ecological importance of soil pollution

Celem pracy było określenie zmian aktywności fosfatazy kwaśnej i zasadowej w glebie, wywołanych obecnością kadmu, w warunkach zróżnicowanego zasolenia. Doświadczenie przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych, na próbkach gliny lekkiej, pobranych z poziomu ornoprochnicznego czarnych ziem Równiny Gumienieckiej. Zawartość węgla organicznego w glebie wynosiła 1,09%, azotu ogółem 0,14%, a pH w 1 M KCl 6,81. Do części ziemistych materiału glebowego wprowadzono, w rożnych kombinacjach, wodne roztwory azotanu(V) kadmu i chlorku sodu. Ilość dodanego kadmu do gleby wynosiła 0, 1, 5 i 25 mg Cd2+ ・ kg–1, a ilość NaCl 0 i 0,5% wagowych. W 1., 7., 14., 28., 56. i 112. dniu doświadczenia oznaczono spektrofotometrycznie aktywność fosfataz. Otrzymane wyniki przeliczono w stosunku do aktywności enzymów w glebie kontrolnej (przyjmując ją za 100%) i podano jako procent inhibicji. Wyniki zmian aktywności fosfataz przedstawiono na wykresach ekologicznych stref zagrożenia. Aktywność fosfatazy kwaśnej i zasadowej uległa istotnym zmianom po wprowadzeniu do gleby kadmu oraz chlorku sodu. Zarówno kadm, jak i zasolenie gleby spowodowały inhibicję aktywności fosfataz glebowych, która zwiększała się wraz ze wzrostem stężenia metalu w glebie. Obecność chlorku sodu pogłębiała negatywne oddziaływanie kadmu na aktywność fosfatazową gleby. Zaobserwowana inaktywacja fosfataz wywołana dodatkiem kadmu w ilości 25 mg ・ kg–1 znajdowała się na wykresach stref ekologicznego zagrożenia w obszarze wartości krytycznych, co może świadczyć o zaburzeniach w metabolizmie związków fosforu w glebie.

The aim of the study was to determine the changes of the acid and alkaline phosphatase activity in the soil caused by the presence of cadmium and NaCl. The experiment was carried out in the laboratory condition, on soil samples taken from the arable-humus horizon of Gumieniecka Plain black earths. Granulometric composition of this soil was sandy loam. The organic carbon content was 1.09%, total nitrogen content was 0.14% and pH in 1 M KCl 6.81. Various concentrations of Cd(NO3)2 and NaCl were introduced to soil samples. The amount of cadmium added to the soil was 0, 1, 5 and 25 mg Cd2+ · kg–1 , and the amount of NaCl was 0 and 0.5% of soil weight. On day 1, 7, 14, 28 , 56 and 112 alkaline and acid phosphatase activity was determined spectrophotometrically. The obtained results are converted with respect to the enzyme activity in the soil controls (assuming it to be 100%) and given as percent of inhibition. The results were shown as environmental danger zones graphs. The activity of acid and alkaline phosphatase changed significantly after addition of cadmium and sodium chloride to the soil. Both, cadmium and salinity of the soil, caused inhibition of phosphatase activity, which increased with enhancing concentration of metals in the soil. Sodium chloride intensified the negative effect of cadmium on phosphatase activity in the soil. Observed inactivation of phosphatases caused by 25 mg Cd2+ · kg–1 of Cd ranged, on the graphs of ecological danger zones, in the area of critical values, which may indicate that cadmium disturbs the metabolism of phosphorus compounds in soil.