Sediment segregation on weirs of lowland rivers

Erosion and accumulation processes in the vicinity of water structures develop depending on the life of the facility, hydrological regime and morphology of the riverbed. Diversification of fl ow characteristics affects the segregation of bed sediment on section of period of weirs. Knowledge of factors determining granulometric diversity of bottom material allows for more appropriate bed and riverbanks protections design. It also enables estimation of the conditions of sediment transport down the watercourse and its participation in the balance of the transport of bottom material in the watercourse. Areas where sediment accumulates on the water structures are up water and down water positions, stilling basin and other cavities of the structure. The article presents an analysis of granulometric composition of bottom material in selected lowland weirs. Research facilities are weirs located on lowland rivers. Segregation of sediment material was observed on weir sections. Thickest sediment is piled in up water, smallest in down water.

Procesy akumulacjno-erozyjne w pobliżu budowli wodnych rozwijają się w zależności od okresu eksploatacji obiektu, reżimu hydrologicznego oraz morfologii koryta cieku. Zróżnicowanie charakterystyk strumienia na odcinku piętrzenia wpływa na segregację materiału dennego. Znajomość czynników decydujących o zróżnicowaniu granulometrycznym materiału dennego pozwala na właściwsze projektowanie zabezpieczeń dna i skarp. Daje też możliwość oszacowania warunków transportu rumowiska w dół cieku i jego udziału w bilansie transportu materiału dennego w korycie cieku. Obszarami, w których gromadzi się rumowisko na budowlach wodnych są stanowisko górne i dolne, niecka wypadowa oraz inne zagłębienia w konstrukcji. W artykule poddano analizie skład granulometryczny materiału dennego na wybranych jazach nizinnych. Obiektami badawczymi były jazy położone na rzekach nizinnych. Na odcinkach jazowych występuje tendencja do segregacji rumowiska. W stanowisku górnym gromadzi się rumowisko najgrubsze, przy wylocie najdrobniejsze.