Toksyczna zawartość cynku w glebach dla różnych gatunków roślin uprawnych

W doświadczeniach wazonowych na 26 glebach zróżnicowanych pod względem składu granulometrycznego badano wpływ wzrastających dawek cynku na plonowanie czterech gatunków roślin oraz koncentrację i pobranie tego metalu. Na podstawie uzyskanych danych określono zawartość cynku w glebie, toksyczną dla roślin. Cynk do gleby podawano w postaci siarczanu w ilościach 100, 250 i 500 mg Zn·kg⁻¹ gleby, a zbioru roślin dokonywano w fazie dojrzałości pełnej lub w okresie kwitnienia. Badania wykazały, że tolerowane przez rośliny wysokie zawartości cynku zależały od rodzaju gleby i gatunku rośliny. Dla owsa na glebach lekkich było to 150 mg Zn·kg⁻¹ gleby, a na ciężkich aż 500 mg Zn·kg⁻¹ gleby. Dla gryki i gorczycy w zależności od rodzaju gleby zawartości te wahały się od 120-400 mg Zn·kg⁻¹ gleby, a dla seradeli odpowiednio od 100-250 mg Zn·kg⁻¹ gleby. Negatywny wpływ cynku na plonowanie owsa i roślin poplonowych widoczny był przy jego koncentracji w zakresie od 200-800 mg Zn·kg⁻¹ s.m. gryki, gorczycy i seradeli oraz w granicach od 200-2000 mg Zn·kg⁻¹ s.m. owsa.

The influence of increasing doses of zinc on yields of four plant species, its concentration in soil and zinc uptake by plants were studied in pot experiments conducted on 26 soils of different granulometric compositions. On the basies of obtained results the Zn level in soil toxic for plant was determined. Zinc was supplied to soil as a sulphate in doses of 100, 250 and 500 mg Zn·kg⁻¹ soil and plants were harvested in the stage of full maturity or at flowering. The experiment showed that high contents of zinc in soil tolerated by plants depended on soil type and plant species. For the oats on light soils it was 150 mg Zn·kg⁻¹ soil whereas on heavy soils - up to 500 mg Zn·kg⁻¹ soil. For buckwheat and mustard, depending on type of soils, the toxic level ranged within 120-400 mg Zn·kg⁻¹ soil and for Serradella it was 100-250 mg Zn·kg⁻¹ soil, respectively. The negative effect of zinc on yield of oats and stubble crops was stated on the object, where zinc concentration ranged from 200 to 800 mg Zn·kg⁻¹ DM for buckwheat, mustard and for serradella, while for oats between 200 and 2000 mg Zn·kg⁻¹ DM.