Rosliny fitosanitarne w plodozmianach a zdrowotnosc i plonowanie ziemniaka

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 1997-1999 gromadzonych w ramach statycznego doświadczenia w Bałcynach k. Ostródy. Dotyczą one doboru przedplonów w specjalistycznej uprawie dwóch odmian ziemniaka: Lena - skrobiowa, nieodporna i Ibis - jadalna, odporna na mątwika ziemniaczanego. W dwóch 6-polowych płodozmianach uprawiano po dwa pola ziemniaka w 3-polowych ogniwach, z różnym doborem gatunków zbóż i roślin fitosanitarnych jako przedplonów. Średnie plony bulw obu odmian ziemniaka były zbliżone. Z roślin regenerujących groch pastewny nie odgrywał plonotwórczej roli, natomiast koniczyna czerwona zwiększyła plon bulw o 16%, w porównaniu do stanowiska po dwóch zbożach. Międzyplon - gorczyca biała, uprawiana po życie, podtrzymywała plon odmiany Lena, mimo rosnącej populacji Globodera rostochiensis Woli., a u odmiany Ibis zwiększyła go o 4,7%. Czynniki doświadczenia różnicowały dorodność roślin, strukturę bulw oraz plon skrobi. Poziom i zróżnicowanie plonów mogło wynikać z różnego porażenia roślin ziemniaka zarazą ziemniaka (Phytophthora infestans), parchem zwykłym (Streptomyces scabies), a w mniejszym stopniu rizoktoniozą (Rhizoctonia solani).

Paper presents the partial results (1997-1999) of a static experiment conducted at Bałcyny, near Ostróda. The results dealt with the choice of forecrops in a specialistic cultivation of two potato cultivars: Lena - high-starch, unresistant and Ibis - edible and resistant to potato cyst nematode. In two 6-course crop rotations there were grown two fields of potato in 3-field links in each with different choice of cereal species and phytosanitary plants. The mean tuber yields of both cultivars were alike, but differentiated by chosen forecrops. Among phytosanitary crops, the fodder peas played no yield creating role, whereas red clover increased the yield by 16% as compared to the rotation position of potato after two cereals. The catch crop - white mustard, grown after winter rye held up the yield of Lena cv. in spite of growing population of Globodera rostochiensis Woll., and at Ibis cv. increased the yield by 4.7%. Experimental factors differentiated tuber structure and starch yield. The level and differentiation of yields could be influenced by late blight (Phytophthora infestans), scab (Streptomyces scabies) and to lower extent by rhizoctoniose (Rhizoctonia solani).