Zawartość arsenu i selenu w produktach roślinnych pochodzących z województwa legnickiego

Badania przeprowadzono w latach 1996-1998 na terenie gmin Żukowice i Kotla, położonych w północnej części województwa legnickiego, w zasięgu oddziaływania Huty Miedzi „Głogów”. Z pól lub działek pobrano ogółem 125 próbek glebowych oraz 216 próbek roślinnych (zboża, rośliny pastewne, warzywa, owoce). Całkowitą zawartość arsenu i selenu w glebie i w roślinach oznaczono po mineralizacji mokrej w kwasie nadchlorowym, stosując metodą ASA w wersji płomieniowej, z zastosowaniem techniki wodorkowania. W badanych próbkach glebowych zawartość arsenu mieściła się w przedziale stężeń przyjętych jako zawartość naturalna. Natomiast zawartość selenu, w zdecydowanej większości próbek, była znacznie niższa od wartości przyjętych jako zawartość naturalna tego pierwiastka w glebach Polski. W 50% próbek materiału roślinnego zawartość arsenu przekraczała dopuszczalne normy. Nadmierne stężenie tego mikroelementu stwierdzono przede wszystkim w słomie zbóż, wszystkich badanych roślinach pastewnych za wyjątkiem motylkowych oraz w nadziemnych częściach warzyw (nać pietruszki, liście buraków cukrowych i selera). Zawartość selenu w badanych produktach roślinnych jest zdecydowanie za mała i nie zabezpiecza właściwego zaopatrzenia organizmów zwierzęcych i człowieka w ten niezbędny mikroelement.

The investigation was carried out in 1996-1998 on the terrain of Żukowice and Kotla communes, located in the northern part of Leginca province, within the area affected by the „Głogów” Copper Smelter. In total of 125 soil samples and 216 plant samples (cereals, forage plants, vegetables, fruits) were taken from the fields and allotments. The overall contents of arsenic and selenium in soil and plants were determined after wet mineralization in perchloric acid, using the AAS method in its flame version, and applying the hydride technique. In investigated soil samples the arsenic contents were within the range of its natural content. However, the content of selenium, in majority of samples, was markedly lower than the value accepted as natural for this element in Polish soils. In 50% of plant material samples the content of arsenic exceeded standard allowed values. Excessive concentration of that microelement was found in cereal straw, in all fodder plants except of papilionaceae and in the top ends of vegetables (haulm of parsley, sugar beet and celery leaves). The content of selenium in tested plant products was decidedly too low and did not cover the needs of animal and human organisms body for that necessary microelement.