Nawozenie organiczne i regulacja odczynu gleby jako czynniki ograniczajace fitotoksycznosc miedzi w uprawie gorczycy bialej

Praca dotyczy oceny skuteczności stosowania sorbentów organicznych oraz wapnowania w zapobieganiu fitotoksyczności nadmiaru miedzi w uprawie gorczycy białej na glebie lekkiej. Badania przeprowadzono w dwuczynnikowych doświadczeniach wazonowych w 2004 roku (wazony Wagnera o pojemności 6 kg gleby). Glebę skażono, dodając 0, 150, 300 i 450 mg Cu‧kg⁻¹ gleby. Najwyższą skuteczność remediacji (do 86% plonu z gleby naturalnej) uzyskano, gdy dodatki organiczne i wapnowanie stosowano łącznie. Najlepszą kombinacją zabiegów remediacyjnych okazało się wprowadzanie do gleby skażonej 3% torfu łącznie z CaCO₃ wg 1 Hh. Poziom plonów gorczycy był skorelowany negatywnie zarówno z zawartością miedzi przyswajalnej w glebie r = -0,784, jak i miedzi ogólnej w biomasie r = -0,876 (α = 0,001). Metodą Rinkisa (1 mol HCldm⁻³) ekstrahowano 83-87% ilości miedzi wprowadzanej do gleby. Istotna zależność korelacyjna pomiędzy oznaczoną frakcją miedzi glebowej a jej zawartością ogólną w roślinie (r = 0,868, α = 0,001) świadczy o możliwości stosowania metody do celów diagnostycznych.

The study evaluated the effectiveness of organic sorbents and lime application to prevent the phytotoxicity of copper excess at white mustard cultivation on light soil. Two-factorial pot experiment was carried out in 2004 using Wagner's pots containing 6 kg soil. Copper was applied in doses of 0, 150, 300 or 450 mg Cu‧kg⁻¹ soil. Best efficiency of the treatments applied (up to 86% control yield) was obtained at joint organic sorbent and lime application. Addition of 3% peat jointly with CaCO₃ applied according to 1 Hh, occurred to be most effective combination. The level of mustard yield was negatively correlated with both, available copper in soil r = -0.784 and total Cu content in biomass r = -0.876 (α = 0.001). With the use of Rinkis' method (extraction with 1 mol HCldm⁻³) 83-87% copper introduced to soil was extracted. Significant positive correlation between determined fraction of copper in soil and its total content in plant r = 0.868 α = 0.001 confirm the method usability to diagnostic purposes.