Wplyw wapnowania i nawozenia mineralnego na zawartosc kobaltu w roslinach uprawianych w zmianowaniu. Cz.II. Zawartosc kobaltu w ziarnie pszenicy ozimej i jeczmienia jarego

Badania nad zawartością kobaltu w ziarnie pszenicy ozimej i jęczmienia jarego, uprawianych w latach 1986-2001 przeprowadzono na glebie płowej wytworzonej z lessu. Doświadczenie założono metodą bloków losowanych na stałym polu nawozowym, z uprawą roślin w czteroletnich zmianowaniach i z nawożeniem NPK Mg i NPK MgCa. Zmianowanie obejmowało: w latach 1986-1989 - ziemniaki, jęczmień jary, kapustę pastewną i pszenicę ozimą; w 1990-1993, 1994-1997, 1998-2001 - ziemniaki, jęczmień jary, słonecznik pastewny, pszenicę ozimą. Nawożenie mineralne obejmowało nawożenie NPK na tle stałego nawożenia Mg i nawożenie NPK na tle stałego nawożenia Mg i Ca (wapnowanie). Wapnowanie przeprowadzono: w latach 1985, 1989, 1993, 1997 (2,86 t Ca·ha⁻¹). Doświadczenie obejmowało 14 obiektów nawozowych w czterech powtórzeniach. Zawartość kobaltu w roślinach była oznaczana metodą ASA, po mineralizacji próbek w mieszaninie: HNO3 : HClO4 : H2SO4, w proporcji 20 : 5 : 1, w fazie organicznej (MBIK). Wapnowanie nie wpłynęło na zawartość kobaltu w ziarnie pszenicy ozimej i jęczmienia jarego. Zaobserwowano jednak tendencję do obniżania się zawartości kobaltu w roślinach w rezultacie wapnowania. Nawożenie mineralne nie wpłynęło jednoznacznie na zawartość kobaltu w żadnej z roślin doświadczalnych. W ziarnie pszenicy ozimej zaobserwowano tendencję do wzrostu zawartości kobaltu w porównaniu do obiektu bez nawożenia NPK, a w ziarnie jęczmienia jarego do obniżania się jego zawartości w porównaniu do obiektu zerowego. W doświadczeniu stwierdzono interakcję wapnowania i nawożenia mineralnego na zawartość kobaltu w ziarnie pszenicy ozimej.

The study dealt with cobalt content in grains of winter wheat and spring barley, cultivated in 1986-2001, on grey-brown podzolic soils formed from loess. The experiment in random subblocks desing was conducted in the static fertilizers' field with plants cultivated in the 4-year crop rotation, and NPK Mg, NPK Mg Ca fertilization. Crop rotation was as follows: in 1986-1989 - potatoes, spring barley, fodder cabbage, winter wheat; in 1990-1993, 1994-1997, 1997-2001 - potatoes, spring barley, fodder sunflower, winter wheat. Mineral fertilization included NPK against a background of constant Mg application, and NPK fertilization against a background of constant Mg and Ca (liming) fertilization. Liming was performed: in 1985, 1989, 1993, 1997 (2,86 t Ca·ha⁻¹). The experiment included 14 fertilization variants, in 4 replications. The cobalt content in plants was determined by AAS method, after mineralization of plant samples in mixture of HNO3 : HCIO4 : H2SO4, (20 : 5 : 1 ratio), in organic phase (MBIK). Liming did not influence the cobalt content in winter wheat grain and green matter of spring barley. However, the tendency was observed to decreasing cobalt content in plants as a result of liming. Mineral fertilization did not influence unequivocally on cobalt content in winter wheat and spring barley grain. In grain on winter wheat a tendency was observed to increase the cobalt contents, whereas in spring barley grain to decrease the cobalt contents, as comparised to objects without NPK fertilization. The interaction of liming and mineral fertilization on the cobalt content in winter wheat grain was stated.