Problemy spoleczno-gospodarczego rozwoju obszarow wiejskich zachodniego pogranicza Polski

W pracy szczególną uwagę zwrócono na poznanie głównych problemów nurtujących wiejskie obszary przygraniczne zachodniej Polski i sposoby ich rozwiązywania przez lokalne władze i społeczności. Szczegółowej analizie poddano szanse i bariery społeczno-gospodarczego rozwoju gmin wchodzących w skład następujących euroregionów: „Nysa”, „Sprewa-Nysa-Bóbr”, „Pro-Europa-Viadrina” i „Pomerania”. Badania zostały przeprowadzone w czwartym kwartale 2002 roku. Główną metodą badawczą był wywiad bezpośredni z zastosowaniem kwestionariusza wywiadu z 140 wójtami i burmistrzami gmin wchodzących w skład wyżej wymienionych euroregionów. Z badań wynika, że najważniejszym problemem społeczno-gospodarczego rozwoju obszarów wiejskich zachodniego pogranicza jest wysokie bezrobocie, niski poziom rozwoju infrastruktury oraz restrukturyzacja i modernizacja rolnictwa. Badane gminy podjęły szereg różnorodnych działań na rzecz ograniczenia barier w rozwoju obszarów wiejskich, a głównie poprzez pozyskiwanie środków finansowych z zewnątrz oraz rozwój edukacji w dziedzinie przedsiębiorczego wychowania ludności rolniczej i wiejskiej w dziedzinie pozyskiwania dodatkowych i alternatywnych źródeł dochodu w oparciu o lokalne zasoby. Stwierdzono, że istnieje pilna potrzeba rozbudowy sektora drobnej przedsiębiorczości, zwłaszcza w sferze turystyki i usług oraz przetwórstwa rolno-spożywczego. Jest to zresztą zgodne z kierunkiem zmian dominujących funkcji gmin z obecnie rolniczej na turystyczno-rolnicze i turystyczne.

Paper focused mainly on recognition of the main problems, which bother border rural areas in Western Poland, and on the ways to solve the problems by local governments and communities. Chances and barriers for socio-economic development of the communes included in following Euroregions: „Nysa”, „Sprewa-Nysa-Bóbr”, „Pro-Europa-Viadrina” and „Pomerania”, were thoroughly analysed. The research was carried out in the last quarter of 2002. Main research method consisted in direct survey (with a questionnaire form); 140 commune governors and mayors of the communes included in above-mentioned Euroregions were interviewed. The results showed that the biggest problems in development of socio-economic rural areas at western borderland of Poland covered: high unemployment rate, low level of infrastructure development and agricultural restructuring and modernization. Surveyed communes undertook a number of steps to restrict the development barriers for rural areas, mainly through finding financial means from outside as well as the progress in enterprising education of agricultural and rural population, concerning mainly the search for supplementary and alternative income sources based on local resources. It was stated an urgent need to expand the small-scale enterprise sector, especially in the sphere of tourism, services and processing of the farm produce. It is actually in accordance with the trends to changing dominant functions of the communes from agricultural functions at present to touristic-and-agricultural and touristic ones in the nearest future.