Koszty i dochodowość produkcji buraka cukrowego w następstwie stosowania 16 systemów uprawy

W pracy wykorzystano badania ankietowe, których celem było przeprowadzenie oceny stosowania wyróżnionych 16 systemów uprawy buraka cukrowego w Polsce. W 2012 roku rozesłano ankietę do służb surowcowych wszystkich koncernów cukrowniczych w Polsce w celu uzyskania podstawowych danych do obliczenia kosztów analizowanych systemów uprawy buraków cukrowych. Zakres badań obejmował określenie rodzaju i liczby wykonywanych zabiegów, analizę nakładów z podziałem na robociznę, paliwo, materiały i surowce oraz eksploatację wytypowanych maszyn w poszczególnych systemach uprawy buraka cukrowego. Po uwzględnieniu wartości plonów określonych w ankietach, dopłat do produkcji i całkowitych kosztów z 2016 roku obliczono dochodowość produkcji buraka cukrowego dla analizowanych systemów uprawy. Wykazano duże zróżnicowanie dochodu brutto z dopłatami dla poszczególnych systemów. Największe dochody stwierdzono dla uprawy pasowej jesienią lub wiosną oraz uprawy konserwującej z międzyplonem ścierniskowym wymieszanym wiosną z glebą lub niewymieszanym. Z kolei największe koszty ogółem generowała uprawa z orką przedzimową lub wiosenną, która miała na celu wymieszanie z glebą obornika i międzyplonu lub samego obornika.

This article is based on survey research, aiming at an evaluation of the use of 16 sugar beet cultivation systems in Poland. In 2012, a questionnaire was distributed to the raw materials service in sugar companies (Krajowa Spółka Cukrowa, Pfeifer & Langen Polska, Nordzucker Polska and Südzucker Polska), in order to obtain basic data for calculating the cost of the analyzed cultivation systems of sugar beet. The scope of the study involved identifying the type and number of performed treatments, labor cost analysis, fuel, materials and raw materials as well as operation of selected machines in individual sugar beet cultivation systems. The profitability of sugar beet production was calculated taking into account yield value, production subsidies and total costs in the cultivation systems in 2016. Large variations in total costs and income with subsidies have been shown for individual cultivation systems. The lowest total cost of sugar beet cultivation occurred after zero cultivation, 5,856 PLN·ha⁻¹ and slightly higher costs, in the range of 6,300–6,800 PLN in the variants of the conservation and strip tillage systems. The largest costs of tillage (7,100–8,600 PLN) in turn were in variants of traditional cultivation. Tillage with fall or spring ploughing was the most expensive method and their purpose was to mix manure and cover crop with soil or nothing but manure with soil. The largest gross farm income with payments, in terms of 6,100–6,700 PLN·ha⁻¹, was found for strip tillage in the winter or spring and conservative cultivation with stubble catch crop mixed in spring with or without soil mixed. Average oscillating profitability between 5,100 and 6,000 PLN was demonstrated for following cultivation systems: plow manure or catch crop or intercropped manure and conservation winter crop and straw mulch sowing. Sufficient profitability, with a gross farm income in the range of 4,100–5,000 PLN, was calculated for cultivation systems: spring ploughing with manure and catch crop or the cover crop and conservation with mulch sowing. The lowest profitability, in the order of 3,100–3,600 PLN, was registered under zero cultivation and traditional fall ploughing and traditional tillage with spring ploughing with or without manure. The highest economic efficiency, including gross farm income with payments, was registered after application of strip tillage systems in autumn or spring.