Ocena tolerancyjności materiałów hodowlanych pszenżyta jarego na toksyczne działanie jonów glinu

Badano wpływ jonów glinu w koncentacjach 0 (kontrola), 10, 20, 60 ppm, w środowisku zakwaszonym (pH 4,2) na kiełkowanie nasion i wzrost korzeni siewek 19 mieszańców F₄ i F₅ otrzymanych przez krzyżowanie Triticum durum (LGR 1359/18, odmiana Helidur, odmiana Orjaune) z Triticale (odmiany: Wanad, Kargo, Migo), Triticum aestivum (odmiany: Banti, Helia) z Triticale (odmiany: Wanad, Kargo, Migo) i Secale cereale (odmiany: Abago, Bajtos). Nasiona kiełkowano na bibule, w szalkach Petriego uzupełnionych roztworem wodnym glinu. Określono procent skiełkowanych nasion oraz długość systemu korzeniowego, koleoptyli i liści. Na tej podstawie obliczono indeks tolerancji glinu (IT) według zmodyfikowanego testu Wilkinsa (1978). Najmniej tolerancyjne na glin były: pszenica jara odmiana Jasna i pszenżyto odmiany Kargo. Najwyższą tolerancyjnością charakteryzowały się siewki mieszańców: (Wanad x Helidur) x Wanad, (Kargo x Oijaune) x Wanad, (Kargo x Helidur) x Wanad, (Banti x Bajtos) x Migo, (Banti x Bajtos) x Wanad, (Migo x Helia) x Wanad oraz (Wanad x Helia) x Wanad.

The effect of A1 ions of 0 (control), 10, 20, 40 and 60 ppm, in acid environment (pH 4.2), on seed germination and seedling root, coleoptyle and leaf growth was analyzed for F₄ and F₅ 19 hybrids (single and threeway) obtained by crossing Triticum durum (LGR 1359/18, Helidur cv., Oijaune cv.) with Triticale (Wanad, Kargo, Migo cvs), Triticum aestivum (Banti, Helia cvs) with Triticale (Wanad, Kargo, Migo cvs) and Secale cereale (Abago, Bajtos cvs). Samples of seeds were germinated on filter paper, in Petri dishes moistened with water solution with A1 ions. Percentage of germinated seeds and maximal length of roots, coleoptyles and leaves was determined. Index of tolerance was calculated by means of modified Wilkin’s test. A1 ions did not influence seed germination. The most susceptible to this metal were spring wheat Jasna cv. and Triticale Kargo cv. The hybrid seedlings of (Wanad x Helidur) x Wanad, (Kargo x Orjaune) x Wanad, (Kargo x Helidur) x Wanad, (Banti x Bajtos) x Migo, (Banti x Bajtos) x Wanad, (Migo x Helia) x Wanad, and (Wanad x Helia) x Wanad showed the highest tolerance to aluminium ions.