Wpływ poużytkowej wełny mineralnej na wybrane właściwości fizyczno-chemiczne gleby

Wełna mineralna jest jednym z najczęściej wykorzystywanych podłoży inertnych, ponieważ jest wytwarzana z surowców pochodzenia naturalnego. Pomimo zalet posiada jedną wadę: po zakończeniu uprawy stwarza trudności w zagospodarowaniu, gdyż nie ulega biodegradacji. Problem ten można rozwiązać wykorzystując ją do rekultywacji gleb zdegradowanych. Celem pracy było określenie wpływu poużytkowej wełny mineralnej na wybrane właściwości fizyczno-chemiczne gleby. Badania realizowano w doświadczeniu polowym, którego schemat obejmował obiekt kontrolny i trzy obiekty z dawką wełny mineralnej wynoszącą odpowiednio 200, 400 i 800 m3·ha⁻¹. Po trzech latach doświadczenia wykonano podstawowe oznaczenia fizyczno-chemiczne gleby. Na podstawie badań stwierdzono, że dodatek wełny mineralnej do gleby korzystanie wpłynął na pojemność sorpcyjną, odczyn gleby, zawartość ogólnych i przyswajalnych form makroelementów, ale przyczynił się do nieznacznego wzrostu zawartości metali ciężkich takich jak ołów, chrom i kadm.

The aim of the study was to determine the effect of postconsumer mineral wool on selected physico-chemical properties of the soil, changing the contents of macronutrients and trace elements. The field experiment was established with randomized blocks in April 2012 in the Municipal – Industrial Wastewater Treatment Plant in Oświęcim, at the landfill. The size of each plot was 2 × 5 m (10 m²). Each plot was surrounded by protective strips amounting to 1 m. The study used mineral wool derived from the 2-year growing tomatoes. The experimental scheme included control object and the three objects with a dose of mineral wool of 200, 400 and 800 m³·ha⁻¹. After three years of experience made the following determination: the content of soluble forms of Fe, Zn, Cd, Pb, Ni, Cu, Mn, Cr extracted 1mol HCl per 1 dm⁻³ (method of Rinkis), the content of available forms of phosphorus, potassium (method of Enger–Riehm) and magnesium (method of Schachtschabel in 0,0125 mol CaCl₂ per 1 dm⁻³), the content of total elements form, in a mixture of concentrated acids HNO₃ and HClO₃ (2 : 1), pH – potentiometrically, hydrolytic acidity (method of Kappen), the sum of exchangeable bases, sorption capacity, exchangeable cations, the contents of total nitrogen by Kjeldahl method and organic matter by Tiurin method. The study showed that the addition of postconsumer mineral wool into the soil caused an increase in pHKCl, decreased in hydrolytic acidity of soil and increased in the share of alkaline cations in the sorption complex. Mineral wool caused changes in the content of exchangeable cations in the soil. The addition of mineral wool caused an increase in the content of exchangeable cations (Na, Mg, K, Ca). There was no significant effect of the addition of mineral wool on content of organic matter and total nitrogen. The content of available forms of potassium, magnesium and phosphorus underwent gradual increase with successive doses of mineral wool. Addition of postconsumer mineral wool caused an increase in the content of macronutrients (Ca, K, Mg, Na, P). The content of total and soluble forms of trace elements under the effect of increasing doses of mineral wool, in most cases slightly increased. The addition of postconsumer mineral wool into the soil contributed to a slight increase in the content of heavy metals such as lead, chromium and cadmium.