Obszary cenne przyrodniczo na Pojezierzu Mazurskim i ich ochrona

System ochrony przyrody Poj. Mazurskiego składa się z Mazurskiego Parku Krajobrazowego, 3 projektowanych parków krajobrazowych, 51 rezerwatów przyrody, kilkunastu użytków ekologicznych oraz kilku rozległych obszarów chronionego krajobrazu. Łączna powierzchnia rezerwatów przyrody wynosi 16 218 ha, co stanowi 1,23 % pow. regionu. Najwięcej obiektów ochrony przyrody skupia się w środkowej morenowej części Poj. Mazurskiego, co jest uzasadnione wysokimi walorami tego obszaru. Północna zastoiskowa część regionu predysponowana jest do rozwoju intensywnego rolnictwa. Ochrona przyrody, południowej, sandrowej części regionu, powinna uwzględniać potrzeby leśnictwa i rolnictwa. W celu zapewnienia trwałości wysokim walorom przyrodniczym Poj. Mazurskiego należy produkcję rolniczą prowadzić w sposób przyjazny dla środowiska. W tym celu powinno się ograniczyć chemizację rolnictwa oraz melioracje odwadniające. Ważną rolę w ochronie przyrody Poj. Mazurskiego spełniają mokradła. W drugiej części pracy opisano 17 mokradeł, które zasługują na ochronę jako rezerwaty przyrody lub użytki ekologiczne. Scharakteryzowano je podając zbiorowiska roślinne oraz stanowiska rzadkich, zagrożonych i wyróżniających gatunków roślin naczyniowych i mchów. Wśród proponowanych do ochrony mokradeł najliczniejsze są torfowiska pojeziorne (w tym także gytiowiska), co jest zrozumiałe, zważywszy na wysoką jeziorność regionu. Omówiono również interesujące torfowiska źródliskowe oraz torfowiska wysokie.

The system of nature protection in the Masurian Lake District includes the Masurian Landscape Park, 3 planned landscape parks, 51 nature reserves, several ecological grounds and wide areas of protected landscape. The total area of nature reserves is 16,218 ha and constitutes 1.23% of the region area. Most sites of nature protection are located in the central morainal part of the Masurian Lake District, which is due to this area’s unspoilt qualities. The northern part of the region, of ice-dammed lake origin, is favourable to intensive agricultural development. The protection of the southern part of the district, which is formed of outwash plains should consider the needs of both agriculture and forestry. In order to preserve the natural value of the Masurian Lake District, agricultural production ought to be carried out in an environmentally-friendly way. So, it follows that chemicalization of agriculture and land reclamation should be limited. Wetlands also play an important role for nature protection in the Masurian Lake District. 17 of them, which ought to be protected as nature reserves or ecological grounds, are described in the second part of the paper. They were characterized by enumerating plant communities and the sites of rare, threatened and distinctive species of vascular plants and mosses. Peat bogs of lake origin (including gyttja bogs) form the largest group of wetlands to be protected, which seems natural as the region abounds with lakes. Some interesting spring - water bogs and high bogs are also described in the paper.