Odmianowe zroznicowanie zawartosci glikoalkaloidow w zaleznosci od przecietnej masy bulw ziemniaka

In tuber samples of 95 table and 50 starch potato cultivars grown over the years 1988-2005 on light loamy sand at Jadwisin Experimental Station, near Warsaw, the average tuber weight (m) and glycoalkaloids (cTGA) content (according to Berger’s colorimetric method) were determinated. Relationship between the tuber weight and cTGA content was analysed for all tested samples (445) and also for 12 different tuber size classes. The highest mean values (above 100 mg·kg⁻¹ fresh matter; FM) were detected in two classes of the smallest tubers of average weight 20-30 and 30-40 g. The biggest two classes (ranging within 120-130 and 130-154 g) contained smallest TGA amounts: 29 and 39 mg·kg⁻¹ FM, respectively. Divergence of cTGA content was slight (48 to 60 mg·kg⁻¹ FM) in remaining 8 tuber classes (40-120 g) including 90% tested tuber samples in total. Following reciprocal regression describes in the best way the relationship between mean tuber weight and cTGA content in particular classes: cTGA = 18.3 + 2754.3/m; r = 0.900; significance level = 0.01, n = 12. Only the tendency to diminishing TGA content with increasing weight of the tubers was shown at regression analysis for all 445 tested samples without division of tubers size classes. Dangerous TGA level (above 200 mg·kg⁻¹ FM) was observed only in 2% tested tuber samples; 52% showed cTGA content lower than 50 mg-kg-1·kg⁻¹ FM.

Materiał eksperymentalny stanowiły próby bulw ziemniaka pochodzące z 95 odmian jadalnych i 50 skrobiowych uprawianych w cyklu kilkuletnim na polu doświadczalnym w Jadwisinie w latach 1988-2005. Oznaczono w nich zawartość glikoalkaloidów (cTGA) kolorymetryczną metodą Bergersa oraz przeciętną masę bulw (m). Zależność między masą bulw a cTGA przeanalizowano zarówno dla wszystkich przebadanych prób, jak i dla 12 klas o zróżnicowanych, przeciętnych masach. Największą średnią zawartość TGA (powyżej 100 mg·kg⁻¹ św.m.) stwierdzono w dwóch klasach o najmniejszej masie bulw 20-30 i 30-40 g. Dwie klasy o największych masach bulw (120-130 i 130-154) zawierały najmniej TGA, odpowiednio: 29 i 39 mg·kg⁻¹ św.m. Zróżnicowanie cTGA było nieznaczne (od 48 do 60 mg·kg⁻¹ św.m.) w pozostałych 8 klasach (40-120 g) obejmujących 90% wszystkich przebadanych prób bulw. Zależność między średnimi wartościami masy i cTGA w poszczególnych klasach bulw najlepiej opisuje następujące równanie regresji: cTGA = 18,3 + 2754,3/masa bulw; r = 0,900; poziom istotności = 0,01, n = 12. Analiza regresji otrzymanych wyników, bez podziału na klasy, wykazała tylko tendencję do zmniejszania się ilości TGA wraz ze wzrostem masy bulw. W 52% przebadanych prób wykryto niewielką zawartość TGA, poniżej 50 mg·kg⁻¹ św.m., a tylko 2% prób zawierało niebezpieczny poziom, powyżej 200 mg·kg⁻¹ św.m.