Wplyw materii organicznej na dostepnosc cynku i pozostalych mikroelementow dla roslin pszenicy

Określono wpływ materii organicznej w glebie na przyswajalność cynku dla roślin. Materiał badawczy stanowiła kolekcja 156 próbek glebowych z terenu Dolnego Śląska oraz kolekcja 45 próbek glebowych i roślinnych pobranych z pól pszenicy. We wszystkich próbkach glebowych i roślinnych oznaczono zawartość cynku. Cynk w glebie określano 4 metodami: DTPA, EDTA, 0,1 mol HCl·dm⁻³ i 1 mol HCl·dm⁻³. Na podstawie analizy współczynników korelacji pomiędzy materią organiczną a cynkiem glebowym (ZnG) stwierdzono, że mocniejsze roztwory ekstrakcyjne takie jak 1 mol HCl·dm⁻³ oraz 0,1 mol HCl·dm⁻³ ekstrahują znacznie więcej cynku związanego z materią organiczną niż EDTA i DTPA. Analiza współczynników korelacji pomiędzy materią organiczną a indeksem przyswa- jalności cynku (ZnR : ZnG) wykazała, że materia organiczna ogranicza dostępność cynku dla pszenicy i powinna być uwzględniona przy opracowywaniu wartości progowych cynku w glebie. Ponadto w pracy przedstawiono optymalne dla pszenicy zakresy zawartości cynku w glebie dla metody DTPA, 0,1 mol HCl·dm⁻³ i 1 mol HCl·dm⁻³ uzależnione od zawartości materii organicznej.

The effect of soil organic matter on availability of zinc for plants was studied. The experiment material consisted of a set of 156 soil samples from Lower Silesia terrain and another set of 45 soil and plant samples collected from the wheat fields. All samples were tested for Zn content. Soil zinc was assayed using four methods: DTPA, EDTA, 0.1 mol HCl·dm⁻³ and 1 mol HCl·dm⁻³. The analysis of correlation coefficients for organic matter vs. soils' zinc (ZnG) proved that stronger extractants such as 1 mol HCl·dm⁻³ or 0.1 mol HCl·dm⁻³ extracted much more organic matterbound zinc than the EDTA or DTPA did. The analysis of correlation coefficients for organic matter vs. zinc availability index (ZnR : ZnG) showed that organic matter restricts the availability of zinc for plants and an allowance should be made for it while determining the threshold values for soil zinc. Furthermore, the ranges of Zn contents in soil optimum for wheat relative to organic matter content when assayed using the DTPA, 0.1 mol HCl·dm⁻³ and 1 mol HCl·dm⁻³ methods were presented in the study.