Wpływ czynników środowiskowych na fitoprzyswajalność metali ciężkich w warunkach gleb lessowych regionu podkarpackiego

W pracy przedstawiono wyniki badań nad zawartością metali ciężkich (Cd., Cu, Ni, Pb i Zn) w glebach lessowych, ziarnie pszenicy i bulwach ziemniaka w regionie podkarpackim. Zawartość Cu, Ni, Pb i Zn w ziarnie pszenicy i bulwach ziemniaka jest niska, podobna do zawartości spotykanych w regionach ekologicznie czystych. Zróżnicowanie zawartości w roślinach jest małe i nie wykazuje związku z całkowitą zawartością i zawartością form przyswajalnych tych metali. Przewidywanie akumulacji metali ciężkich w ziarnie pszenicy i bulwach ziemniaków, oparte na właściwościach fizykochemicznych gleb zawierających naturalne ich ilości, obarczone jest dużym błędem. Uwzględnienie w równaniach wzajemnych interakcji metali w roślinach pozwoliło uzyskać znaczny wzrost wartości współczynnika determinacji. W ziarnie pszenicy wysoki poziom kadmu był ograniczany przez pojemność sorpcyjną gleb, w bulwach ziemniaków przez pH gleby.

Paper presents the results of study on the content heavy metals (Cd, Cu, Ni, Pb and Zn) in loess soils, wheat grain and potato tubers in Podkarpacie region. The contents of Cu, Ni, Pb i Zn in winter wheat grain and potato tubers were low, similar the content in plants of ecologically clean regions. Regional diversity of heavy metal contents in plants was not too large and did correspond neither with total metal content nor their available forms in soils. Predicting the accumulation of heavy metals, based on physico-chemical properties of soils, is highly misleading. Interactions among the metals in plants when considered in mathematical form, increased the value of determination coefficient. High level of cadmium in wheat grain, was inhibited by total soil cation capacity, whereas in potato tubers - by soil reaction.