Wstepna ocena zawartosci mikroelementow w splywach powierzchniowych w rejonie gorskim w zaleznosci od rodzaju uzytku. Czesc II: Zawartosc mikroelementow w zmywach

Oceniono zawartości mikroelementów w zmywach ze stoków o nachyleniu 7% i 16% z 5 rodzajów użytków: ugór nienawożony, mieszanka koniczyny z tymotką, pszenżyto ozime, burak pastewny (na oborniku) i ugór nawożony. W czterech ostatnich wariantach stosowano nawożenie mineralne. Próbki spływu powierzchniowego pobrano: po wiosennych roztopach, po opadzie rozlewnym, po krótkotrwałym deszczu i po krótkotrwałej ulewie. W zmywach (faza stała spływów) oznaczono zawartość mikroelementów: Fe, Mn, Zn i Cu metodą ICP-EAS. Wielkości zmywów były około trzykrotnie większe na stoku o nachyleniu 16%. Ilość zmytej gleby wykazywała duże zróżnicowanie w zależności od rodzaju użytku i przyczyny wywołującej spływy. Najmniejsze zmywy nastąpiły z poletek porośniętych koniczyną i tymotką, a największe z ugorów. Wiosenne roztopy spowodowały największe zmywy z uprawy pszenżyta, opad rozlewny w maju powodował najmniejsze straty gleby, niezależnie od rodzaju użytku, kolejne opady wywołały większe zmywy z ugorów i uprawy buraka, a po krótkotrwałej ulewie w lipcu straty gleby były największe. Zawartość mikroelementów po roztopach i opadzie rozlewnym w maju była generalnie większa w zmywach ze stoku o mniejszym nachyleniu, a po kolejnych dwóch opadach obserwowano odwrotną zależność. Zawartość mikroelementów w zmywach z poszczególnych użytków po kolejnych opadach wykazywała istotne różnice, jednak duża zmienność ich poziomu utrudnia określenie jednoznacznych tendencji. Nie stwierdzono wyraźnej zależności między ilością zmytej gleby a zawartością w niej mikroelementów, natomiast obserwowano więcej mikroelementów w zmywach spod koniczyny z tymotką nawożonej najwyższą dawką fosforu.

The study estimated the microelements' content in soil losses washed from two slopes of 7 and 16% gradients and five kinds of arable lands: non-fertilized fallow ground, red clover with timothy mixture, winter triticale, fodder beet (on FYM) and fertilized fallow ground. In last four variants mineral fertilizers were applied. Surface run-off samples were taken after snow-melt, long-term rainfall of low intensity, short rain and downpour of short duration. In soil washed losses (solid phase of run-offs) microelements' contents (Fe, Mn, Zn, Cu) were determined with ICP-EAS method.Amounts of soil losses were three times higher on a slope of bigger gradient than on slope of the smaller one. Quantities of washed soil were very different and dependent on kind of arable land and reason causing run-off. The smallest amounts of soil were washed away from plots with clover and timothy, and the largest from the fallows. Spring snow-melt resulted in largest soil losses from triticale cultivation, long-term rainfall of low intensity in May caused the smallest soil losses, irrespective of the kind of use, and successive rainfall evoked bigger soil losses from fallows and beet cultivation, but after short duration downpour in July soil losses were the highest. Microelements' contents after snow-melt and long-term rainfall of low intensity in May were generally higher in soil losses on a slope of smaller gradient, whereas after successive rainfall an opposite relation was observed. Microelement contents in soil losses of particular arable lands after successive rainfall showed significant differences, but because of their big diversification it is hard to define an unambiguous tendency. No clear relation was stated between the amount of soil losses and their microelement contents, however, more microelements contained the soil washed away from clover and timothy fertilized with higher phosphorus dose.