Wplyw antroporesji na ekotopowe zroznicowanie populacji Pleurozium schreberi lasow okolic Kozuchowa i Zagania

Przedmiotem badań były populacje Pleurozium schreberi z lasów okolic Kożuchowa i Żagania na Wzgórzach Kożuchowskich, Równinie Szprotawskiej i Kotlinie Żagańskiej. Badano zmienność cech osobniczych i grupowych roślin, zawartość makro- i mikroelementów w roślinach i glebie z mikrosiedlisk populacji tego gatunku. Dociekano w jakim stopniu kumulacja metali wpływa na ekologiczną organizację populacji Pleurozium schreberi. Populacje Pleurozium schreberi charakteryzują się względnie dużą zmiennością cech osobniczych. Mimo że zajmują one podobne siedliska (las sosnowy bądź mieszany), to zmienność poszczególnych cech jest znaczna w większości populacji Najbardziej zmienna jest długość pędu głównego. Mniejszą zmienność wykazano dla długość najdłuższego i najkrótszego odgałęzienia bocznego. Podobnie dużą zmienność stwierdzono dla cech grupowych badanych populacji. Wykazano wpływ warunków edaficznych na ekotopowe zróżnicowanie populacji badanego gatunku. Stwierdzono również zróżnicowaną zawartość metali ciężkich w liściach Pleurozium schreberi. Szczególnie dużo jest w nim miedzi, manganu i ołowiu. Zawartość badanych metali w roślinach jest dużo większa niż w glebie i wpływa również na cechy osobnicze i grupowe roślin, co potwierdzają stwierdzone zależności. Świadczy to o wpływie antropopresji na ekotopowe zróżnicowanie populacji tego gatunku.

Mosses are considered to be very good indicators of atmospheric pollutants of industrial and traffic origin. First of all they accumulate a considerable quantity of heavy metals. It was investigated how the accumulation of heavy metals influences the ecological organization of Pleurozium schreberi population. What is the diversity of individual and group features of the plants conditioned by? The species is commonly used as a bioindicator of pollutants, however, it hasn’t been autecologically studied in detail so far. The populations of Pleurozium schreberi at the vicinity of forests in the Kożuchów and Żagań region, in the Kożuchowskie Wzgórza, Równina Szprotawska, Kotlina Żagańska, comprised an object of investigations herein. The diversity of individual and group features, the macroelement and microelement contents in the plants and soil coming from the microhabitats of the Pleurozium schreberi populations were investigated. The populations of Pleurozium schreberi are characterized by relatively considerable diversity of individual plant features. Although the populations of the species occupy the similar sites (a pine or mixed forest) the particular features’ differentiation in the majority of studied populations is considerable. Length of the main shot is the most variable feature of the species whereas lengths of the longest and the shortest shots are less variable. The group features of examined populations represented a considerable differentiation. The effect of edafic conditions on the ecotopic differentiation of Pleurozium schreberi populations were proved. Variable contents of heavy metals in leaves of Pleurozium schreberi was stated. The leaves contain especially significant amount of copper, manganese and lead. The content of considered heavy metals is higher in plants than in the soil and it affects the individual and group features of the species what was approved by relevant correlations. The correlations show that the effect of anthropopression on ecotopic differentiation of the Pleurozium schreberi populations is significant.