Zróżnicowanie zawartości wybranych mikroelementów w gruntach ornych różnych klas bonitacyjnych na przykładzie czarnoziemów

W pracy przedstawiono zawartość różnych form cynku i miedzi w warstwie ornej gruntów. Badaniami objęto grunty orne I i IV klasy bonitacyjnej w gminie Ulhówek w województwie lubelskim. Zbadano zawartość formy całkowitej, rozpuszczalnej w 1 mol HCl·dm⁻³ oraz formy wodnorozpuszczalnej miedzi i cynku w glebach. Stwierdzono, że badane grunty I klasy bonitacyjnej zawierały średnio w formie ogólnej 36,4 mg Zn·kg⁻¹ oraz 10,0 mg Cu·kg⁻¹. Natomiast grunty IV klasy bonitacyjnej zawierały średnio w formie ogólnej 14,4 mg Zn·kg⁻¹ i 3,5 mg Cu·kg⁻¹. Zawartość form cynku i miedzi rozpuszczalnych w 1 mol HCl·dm⁻³ w gruntach I klasy bonitacyjnej wahała się odpowiednio od 11,6-19,9 mg·kg⁻¹ i 5,4-7,1 mg·kg⁻¹, wskazując na średnią zasobność. W gruntach klasy IV zawartość tej formy cynku wynosiła 8,0-12,0 mg·kg⁻¹, zaś miedzi w tej formie 1,5-2,4 mg·kg⁻¹. Zawartość formy wodnorozpuszczalnej miedzi w gruntach I klasy bonitacyjnej wynosiła 0,6 mg·kg⁻¹, zaś w gruntach klasy IV - 0,3 mg·kg⁻¹. Grunty orne I klasy bonitacyjnej zawierały cynku rozpuszczalnego w wodzie od 1,5-2,8 mg·kg⁻¹, zaś w gruntach klasy IV znajdowało się tej formy cynku 0,8-1,8 mg·kg⁻¹. Zanotowano także znacznie większą ruchliwość cynku i miedzi w gruntach ornych IV klasy bonitacyjnej w stosunku do gruntów I klasy bonitacyjnej, przy zdecydowanie niższej zawartości formy ogólnej tych pierwiastków.

The contents of different forms of zinc and copper in arable soil layer were depicted in this work. Arable lands of the first and fourth soil quality classes in Ulhówek commune (Lublin province) were tested. The contents of total forms, dissolvable in 1 mol HCl·dm⁻³ and water-soluble forms of copper and zinc in soils were studied. It was found that tested soils of the first quality class contained 36.4 mg Zn·kg⁻¹ and 10.0 mg Cu·kg⁻¹ in total form, on average. However, the fourth soil class grounds contained 14.4 mg Zn·kg⁻¹ and copper in total form 3.5 mg·kg⁻¹. The contents of zinc and copper forms dissolvable in 1 mol HCl·dm⁻³, in the first quality class grounds varied from 11.6 to 19.9 mg·kg⁻¹ and from 5.4 to 7.1 mg·kg⁻¹, respectively. That indicates the average abundance. In the fourth soil class the content of that zinc form was about 8.0-12.0 mg·kg⁻¹, and of that form of copper 1.5-2.4 mg·kg⁻¹. The content of water-soluble copper in first soil class grounds amounted to 0.6 mg·kg⁻¹, while in the fourth class grounds it was about 0.3 mg·kg⁻¹. The arable lands of the first soil class contained water-soluble zinc 1.5-2.8 mg·kg⁻¹, while in the fourth class grounds its content varied from 0.8 to 1.8 mg·kg⁻¹. Moreover, it was noted that in the arable lands of fourth soil class, the mobility of zinc and copper is much greater and the content of total form of these elements and is definitely lower, than in the first soil class arable lands.