Przydatność obornika do regeneracji gleb bardzo kwaśnych, ubogich w próchnicę oraz wyczerpanych ze składników pokarmowych. Część II. Plonowanie roślin i pobranie składników pokarmowych

Na Stacji Doświadczalnej Wydziału Rolnictwa i Biologii SGGW w Skierniewicach prowadzone są wieloletnie doświadczenia od 1923 r. Na 2 polach tych doświadczeń uprawia się rośliny w zmianowaniu dowolnym bez roślin motylkowych. Nawożenie mineralne stosuje się wg schematu: CaNPK, NPK, PK, NP i NK, przy czym azot stosuje się w formie siarczanu amonowego. Z tego powodu na obiektach niewapnowanych gleba jest bardzo kwaśna (pH około 3,5). Od 1923 r. do 1992 r. na obydwu polach stosowano wyłączne nawożenie mineralne. Od roku 1992 na jednym z tych pól rozpoczęto stosowanie obornika, który do roku 2004 zastosowano czterokrotnie w średniej dawce 30 t·ha⁻¹. Na drugim polu nadal stosuje się wyłączne nawożenie mineralne. Niniejsza praca obejmuje plony roślin od 1992 r. pobranie składników pokarmowych z plonami w latach 2000-2002 oraz korelacje pomiędzy plonami roślin a najważniejszymi właściwościami gleby w tych latach. Spośród uprawianych roślin żyto najlepiej znosi silne zakwaszenie gleby, znacznie gorzej ziemniaki, a najgorzej - pszenżyto jare. Wpływ obornika na plonowanie roślin był tym większy im gleba była silniej zdegradowana - zakwaszona i wyczerpana ze składników pokarmowych. Na glebach bardzo kwaśnych i przy niskich plonach wykorzystanie N, P i K z nawozów mineralnych było znacznie mniejsze niż z obornika. Plony pszenżyta jarego i ziemniaka były najsilniej skorelowane z właściwościami gleb związanymi z jej zakwaszeniem, a plon żyta z zawartością próchnicy.

The long-term experiments have been continued at Experimental Sation of Faculty of Agriculture and Biology of Warsaw Agricultural University since 1923. On 2 fields of these experiments plants are grown in arbitrary rotation without legumes. Mineral fertilization is applied according to the scheme: CaNPK, NPK, PK, NP i NK, with nitrogen in the form of ammonium sulphate. For this reason the soil on unlimed plots is strongly acid (pH about 3.5). Only mineral fertlization had been applied on both fields from 1923 till 1992. Since 1992 on one of these fields the farmyard manure has been applied (4 times) in the average doses of 30 t·ha⁻¹. On the other field, only mineral fertlization is continued. This paper comprises plant yields since 1992, nutrient uptake by crops in 2000-2002 and the correlation coefficients between yields and the most important soil properties in these years. Rye has the best toleration to soil acidity of the grown plants, potatoes - much worse, and spring triticale - the worst. The effect of farmyard manure on the yields of plants was higher as the soil was more acidified and exhausted of nutrients. The recovery of N, P and K from mineral fertilizers was worse than from farmyard manure on the strongly acid soil and as the yields were low. The spring triticale and potato yields were strongly correlated with soil properties connected with its acidity, and the rye yields with the humus content in the soil.