Wpływ kompostowanych odpadów miejskich na zawartość metali ciężkich w glebie lekkiej w pierwszym roku po zastosowaniu kompostu

Przedstawiono wyniki doświadczenia polowego, którego celem była ocena wpływu zastosowanych dawek kompostowanych odpadów miejskich na właściwości gleby wytworzonej z piasku gliniastego lekkiego, a szczególnie na całkowite zawartości metali ciężkich w glebie. Zastosowano komposty z kompostowni miejskich w Katowicach oraz w Żywcu. Kompost katowicki zawierał znaczne ilości niektórych metali ciężkich: 1850 mg Zn·kg⁻¹, 980 mg Pb·kg⁻¹, 370 mg Cu·kg⁻¹, 12 mg Cd·kg⁻¹ oraz 100 mg Cr·kg⁻¹, w odniesieniu do suchej masy. Zawartości metali ciężkich w kompoście żywieckim były 3-6 razy niższe. Komposty zastosowano do nawożenia gleby w dawkach: 30, 60 i 120 t·kg⁻¹. Obiektami porównawczymi były obiekty bez nawożenia oraz z zastosowaniem nawożenia mineralnego NPK. Przedstawiono wyniki uzyskane w pierwszym roku po zastosowaniu kompostu. Stwierdzono istotny statystycznie wzrost zawartości wszystkich analizowanych metali: Pb, Zn, Cd, Cu, Cr i Ni wraz ze wzrostem dawki kompostu katowickiego oraz brak istotnego wpływu wielkości dawek kompostu żywieckiego na zawartość metali ciężkich w glebie. Podkreślono jednak, że nawet przy zastosowaniu wysokich dawek kompostu katowickiego stopnień zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi, wyznaczony wg wytycznych Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, praktycznie nie zmienia się, i pod względem zawartości poszczególnych metali gleba spełnia kryteria przyjęte dla gleb lekkich niezanieczyszczonych (0 stopień zanieczyszczenia) lub gleb o podwyższonej zawartości metali ciężkich (I stopień), co nie wpływa ograniczająco na produkcję zbóż.

A field experiment was carried out to examine the effects of composted municipal wastes applied to sandy soil, on soil properties, in particular on concentrations of heavy metals in soil. Two composts were used, produced in municipal composting plants in Katowice and Żywiec. Compost from Katowice contained high concentrations of heavy metals: 1850 mg Zn·kg⁻¹, 980 mg Pb·kg⁻¹, 370 mg Cu·kg⁻¹, 12 mg Cd·kg⁻¹ and 100 mg Cr·kg⁻¹, whereas their concentrations in compost from Żywiec were by 3-6 fold lower. Composting ratios were: 30, 60 and 120 t per ha. Fields without fertilization and fertilized with mineral NPK were used as control objects. Results presented in the paper were obtained after first year of experiment. Concentrations of all examined heavy metals (Pb, Zn, Cd, Cu, Cr, Ni) increased significantly with increasing composting rates in case of compost from Katowice, while the compost from Żywiec did not cause any significant changes in concentrations of heavy metals in soils. It was stressed that the application of compost from Katowice did not cause any vital changes in a degree of soil pollution with heavy metals, as determined according to The Institute of Soil Science and Plant Cultivation (IUNG) guidelines, and even with a high rate of amendment (120 t per ha) the soil concentrations of metals fulfilled the criteria for unpolluted soils (0 degree of pollution) or soils with enhanced concentrations of heavy metals (I degree of pollution), without any limitations for crop production.