Zmiany zagrożenia i ochrony ziemniaka przed stonką ziemniaczaną

Powierzchnia uprawy ziemniaków w roku 2003 w porównaniu z rokiem 1977 uległa zmniejszeniu o 67%. W latach 1977-1986 ochroną chemiczną przed stonką obejmowano około 73% powierzchni pól ziemniaczanych i wykonywano 1-2 zabiegi środkami chemicznymi; w 1987-1995 średni procent powierzchni chronionej wynosił 87% (1-4 zabiegów), a w następnych latach (1996-2003) chroniono w 83% (1-5 zabiegi). W latach 1977-1987 dominowało stosowanie insektycydów fosfororganicznych (głównie chlorfenwinfosu), od roku 1988 do chwili obecnej pyretroidów (głównie deltametryny), a w ostatnich kilku latach także pochodnej nereistoksyny (bensultap). Wyniki badań laboratoryjnych wskazują na lokalnie zmniejszoną wrażliwość stonki na bensultap w rejonie Polski centralnej.

Development of Colorado potato beetle CPB is connected with agrometeorological factors: soil and air temperature, date of potato planting and timing of control treatments. The use of insecticides is up to now the only effective method of CPB control. In 1977-1986, when potatoes were cultivated on of over 2 million hectares, 73% of potato acreage were chemically protected with 1-2 chemical treatments in the growing season. In 1987-1995 potato acreage decreased from 1.9 to 1.5 million hectares, the average per cent of protected acreage amounted to 87% and 1-4 treatments were performed. In the further years (1996-2003) potato acreage still decreased, down to 823 thousands hectares in 2003, potatoes were protected in 83% and average number of treatments was 1-5. In Poland, just like in other countries, there is the risk of formation of the resistant population to the applicated insecticides. In 1977-2003 the use of organophosphorous insecticides (mainly chlorfenvinphos) predominated, in 1988-1993 pyrethroids (mainly deltamethrin and cypermethrin), and in the recent years a nereistoxin derivative (bensultap). The maintenance of this tendency towards the application of insecticides belongings only to two chemical groups creates the risk of a local resistance of the population of CPB not only towards deltamethrin and bensultap but also to other insecticides belonging to the same chemical group.