Zawartość i pobranie miedzi, manganu i cynku przez jęczmień jary uprawiany w warunkach wieloletniego zróżnicowania nawożenia obornikiem i azotem. Część II. Pobranie Cu, Mn i Zn z plonami

Podstawą badań było trwałe doświadczenie polowe, prowadzone na glebie płowej typowej (gl·gś) od 1974 roku. Doświadczenie obejmowało cztery obiekty nawożenia obornikiem oraz cztery poziomy nawożenia azotem (N₀; N₁; N₂; N₃), różne dla każdego gatunku uprawianej rośliny ( N₁ dla jęczmienia = 30 kg·ha⁻¹). Celem badań była ocena wpływu wieloletniego (22 lata) zróżnicowanego nawożenia na pobranie miedzi, manganu i cynku z ziarnem i słomą jęczmienia jarego. W warunkach prowadzenia badań całkowite pobranie tych mikroskładników wahało się w granicach (w g·ha⁻¹): Cu - 17,4 do 57,4; Mn - 40,2 do 274; Zn - 95,5 do 293. Przy corocznym stosowaniu obornika z plonami jęczmienia odprowadzono istotnie mniej Cu, Mn i Zn niż na okresowym nawożeniu obornikiem oraz przy stosowaniu wyłącznie nawożenia mineralnego. Zwiększające się dawki azotu przyczyniały się do wzrostu pobrania badanych mikroskładników, a oddziaływanie N na ich pobranie przez jęczmień układało się w szeregu: Mn > Cu ≥ Zn. Rosnące dawki N najsilniej modyfikowały pobranie badanych mikroskładników na nawożeniu wyłącznie mineralnym. W miarę wzrostu dawek N zmniejszały się współczynniki zbioru Cu, Mn i Zn, a wpływ N na udział pobrania z ziarnem w całkowitym pobraniu malał w szeregu: Mn > Cu ≥ Zn.

The investigation was based on a field experiment carried out on typical lessive soil (light loam·medium loam). Field experiment included four treatments of fertilization with farmyard manure (no fertilization, every year by 1/4 rate provided for the 4-years crop rotation, every 2 years by 1/2 rate and the whole rate for the 1-st plant in crop rotation) as well as four nitrogen fertilization levels (N₀; N₁; N₂; N₃) different for particular crops ( N₁ for spring barley = 30 kg·ha⁻¹). The aim of investigations was to estimate the effects of 22-years’ different fertilization on the copper, manganese and zinc uptake by spring barley. Under experimental conditions the total micronutrient uptake varied (in g·ha⁻¹): Cu from 17.4 to 57.4; Mn from 40.2 to 274; Zn from 95.5 to 293. FYM annual application decreased the uptake of Cu, Mn and Zn by barley crop in comparison with periodical FYM application as well as mineral fertilization only. Increased fertilization with nitrogen increased the micronutrient uptake. The influence of nitrogen application on the micronutrient uptake by barley depressed as follows: Mn > Cu ≥ Zn. Increased doses of nitrogen modified the Cu, Mn and Zn uptake the strongest under conditions of only mineral fertilization. As the doses of nitrogen increased the value of harvest index for micronutrients decreased. Nitrogen influence on the share of micronutrients’ uptake by grain in total uptake decreased as follows: Mn > Cu ≥ Zn.